O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi

bitta tipi uchun: a) ehtiroslilik — shiddat; b) jazava—yuksak 
darajadagi m uvozanatsizlik; bir xil tip u ch u n o'zin i tuta 
bilish — em o tsio n a l-iro d a v iy bir m e 'y o r d a tutish b o ls a , 
boshqasi uchun u ulugVorlik va vazm inlik namunasidir.
T em p eram en t tiplarini psixik xususiyatlari o ‘rtasidagi 
q o n u n iy m u n o s a b a tla r ta r z id a t u s h u n is h G ip p o k r a t 
(eram izd an o ld in g i 460 — 3 7 7 -y illa r ) to m o n id a n talqin 
qilingan tem peram ent to ‘g‘risidagi tu sh u n ch a m a’nosiga m os 
tushadi. Lekin ushbu tushuncha y u n o n c h a —
krasis
s o ‘zi 
bilan belgilangan va u lotincha—
temperament
 
m os
b o lib , 
nisbat, munosabat
, degan m a ’n o n i anglatadi. N erv 
siste m a sin in g u m u m iy tiplari b ila n f iz io lo g ik jih atd an  
tem peram ent tiplari I.P. Pavlovdan k eyin G ippokrat tiplari, 
ya ’ni sangvinik, xolerik, flegm atik, m ela n x o lik deb atala 
boshlangan. Lekin bu tushunchalar h ozirg i za m on p sixo- 
logik m a ’Ium otlar munosabati bilan y a n g ic h a m azm un va 
m ohiyat kasb etgan. Shu b ois, nerv sistem a sin in g to ‘rtta 
tipi tem p eram entnin g t o ‘rtta tipiga b o g liq deb e'tirof etishi- 
niizga h aqq im iz y o ‘q, chunki ular gip p ok ra tch a tiplarning 
ayrimlari, x o lo s. Shu bois, yangi o m illa r m azkur tiplarning 
psixologik tavsifini qayta tahlil q ilish n i ta q o z o etadi.
T em p era m en t tiplarining p six o lo g ik tavsifi quyidagi 
m uhim xususiyatlar yordami bilan an iq lan ish i mumkin:
1. 
Senzitivlik
(lotincha—
sensus sezish, his qilish