O’ zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi buxoro muhandislik- tеxnologiya instituti

PLA markali ta’minlash qurilmasining texnik xarakteristikasi 
Unumdorligi,tonna/soat....................................................40 t gacha
Tezligi,m/s:
transportyor tasmasining.................................. 0,047
elevator tasmasining........................................ 2,22 
Eni, mm
transportyor tasmasining.................................. 600
elevator tasmasining........................................ 1400 
Massasi, kg..........................................................................2075 
Elektromotor: 
tipi............................................................... AO2-32-4
quvvati, kVt................................................... 3,0 
aylanish chastotasi......................................... 1430 

---

 
 
 
 
 
 
 
8
-r
asm
. P
L
A m
ar
k
a
li t
asm
al
i t
a'm
in
la
gi
ch
 k
es
im
ini
ng
 s
x
em
a
si
: 
1
- 
gor
iz
ont
al
 t
ra
ns
por
ty
or
; 2
- 
qo
zi
ql
i e
le
vat
or
; 3
- 
u
ch
 g'
il
di
ra
kl
i r
ama
; 


4
- 
g'
ild
ir
ak
; 5
- 
g
'i
ldi
ra
k; 6
- 
q
o'
zg'
al
m
as b
o
rt
; 7
- 
ko'
ta
rm
a 
b
o
rt;
 8 
- 
kons
ol
;

9 
- 
ko'
tar
is
h qu
ti
si;
 1
0 
- 
b
or
t;
 11 
- 
q
opl
ama
; 12
 -
 qut
i;
 13
,14
 -
 y
ur
it
m
a 
ba
rab
a
nl
ar
i.

---

 
 
 
 
 
 
9-rasm. PLA markali tasmali ta’minlash qurilmasining kinematik
sxemasi.
 
 
 
 
 
 
 

---

2.8. Takomillashtirilgan ta’minlash qurilmasining 
konstruktsiyasi va ishlash printsipi. 
Hozirgi vaqtda texnologik mashina va qurilmalarni, texnologik 
jarayonlarni modernizatsiya qilish, kam metall va material sarflagan 
holda yuqori ish unumdorligi va samaradorligiga ega bo’lgan 
mashinalarni yaratish dolzarb vazifalardan biri bo’lib hisoblanadi. 
Ushbu bitiruv-malakaviy ishini bajarish davomida chigitli 
paxtani dastlabki ishlash korxonalarida qo’llaniladigan paxtani 
saqlashga tayyorlash qurilmalarining konstruktsiyalari o’rganib 
chiqildi va PLA markali ta’minlash qurilmasining takomillashtirilgan 
konstruktsiyasi taklif qilindi. 
Takomillashtirilgan chigitli paxtani saqlashga tayyorlash 
qurilmasi sig’im 1 (takomillashtirilgan qurilmaning sxemasi bitiruv-
malakaviy ishining grafik qismida keltirilgan), yuritma 4, konsol 5, 
g’ildirak 6, g’ildirak 11 lardan tashkil topgan bo’lib, mavjud PLA 
markali ta’minlash qurilmasidan shunisi bilan farqlanadiki, unda ikki 
tasmali gorizontal transportyor o’rnida qoziq 3 larga ega bo’lgan ikki 
qator qoziqli shnek 2 o’rnatilgan. 
Chigitli paxtani saqlashga tayyorlash qurilmasining taklif etilgan 
konstruktsiyasi quyidagi tartibda ishlaydi. Dalalardan yig’ib-terib 
olinib, tayyorlov punktlari yoki paxta tozalash zavodlariga keltirilgan 
chigitli paxta laboratoriya tekshiruvidan o’tkazilgach, tarozida 
tortiladi va g’aramlash uchun keltiriladi. 
Tirkamadan chigitli paxtani ta’minlash qurilmasiga uning orqa 
yon tomonidan asta-sekin ag’dariladi. Taklif etilgan ta’minlash 
qurilmasida tasma o’rnida ikki qatorda gorizontal ravishda qoziqli 
shneklar o’rnatilgan bo’lib, iflosliklarning tushib ketishi uchun 
ularning ostida to’rli sirt loyihalangan. Qoziqli shneklar soat mili 
yo’nalishida aylanma harakat qiladi. Ta’minlash qurilmasiga 
ag’darilgan chigitli paxta shneklarning qoziqlari yordamida titkilanadi 
va ulardan ajralib chiqqan iflos aralashmalar to’rli sirt orqali pastga 

---

tushadi. Chigitli paxta shnek bo’ylab surilib, qiya elevator 10 ga borib 
tushadi va uning cho’tkalari yordamida g’aramlash uchun navbatdagi 
tashish qurilmasiga uzatiladi. 
Chigitli paxtani saqlashga tayyorlash qurilmasining 
konstruktsiyasini takomillashtirishdan maqsad, g’aramlangan chigitli 
paxtada turli xildagi nuqsonlar paydo bo’lishining oldini olish hamda 
toza va sifatli saqlashdir. Chigitli paxta turli xildagi iflos 
aralashmalardan ajratilib, ma’lum darajada tozalangan holda 
g’aramlanishi uning xossalarini buzmasdan sifatli saqlanishiga 
ko’maklashadi va navbatdagi ishlov berish jarayonlarini ham 
osonlashtiradi.