Obodonlashtirish va transport

bo'lib rivojlanuvchi daraxtlar va butalar o'tqazish. O'zbekistonda 
to ‘siqlar uchun oddiy biryuchina, qizil svidina, Pissero olxo'risi, 
oddiy shamshod (samshit), sharq' biotasi va bosliqaiar keng 
foydalaniladi. Shakllanish usuliga ko'ra yashil to ‘siqlar erkin 
o'suvchi, shakl berilgan (qirqilgan) va shpaler turlariga bo'linadi.
Shakllangan to'siqlarning ko‘ndalang kesimi shakli to'g'ri 
burchakli (asosan soyaga chidamli turlari), trapetsiyasimon va 
yarimoval (asosan yorug'likni yaxshi ko'ruvchi turlari) bo'ladi. 
Shpalerli yashil to ‘siqlar uchun maxsus karkas qilinadi, unga o'zaro 
to‘qilgan ayrim namunalaming shoxlari mahkamlanadi.
Yashil to'siqlar bir qatorli, ikki qatorli, kamroq uch qatorli 
qilib ekiladi. Jonli to'siqlarning o'lchamlari juda past (bordurlar), 
past, o'rtacha va baland turlarga bo'linadi. Jonli to'siqlarning 
o ‘lchamlari balandligi, qatorlar soni, shakllanish usuliga bog'liq 
holda 2-jadvalda keltirilgan.
Jonli to'siqlar turli balandlikda joylashgan bir jinsli, kamroq 
ikki jinsli ko'chatlardan tashkil etiladi. O'tkaziladigan materialning 
xususiyatlariga bog'liq holda ular yumshoq (tikansiz) va tikanli 
turlaiga bo'linadi.
168

---

Bosketlar — yashil to'siqlar yoki jonli devorlar bilan ajratilgan 
geometrik shakldagi berk maydon bo‘lib, 
ichida faworalar, 
gulzorlar joylashadi. Shuningdek, geometrik shakldagi uchastkalar 
ko'rinishidagi shaklga keltirilgan ko‘p qatorli zich daraxtlami 
(sakkiz yoki undan ortiq qator) ham bosket deb ataladi.
Jonli to'siqlarning konstruktiv o ‘lchovlari
_______ ___________________ ________________
4.4-jadval