Oda genetikasiga doir masalalar to’plami

ODAM GENETIKASIGA DOIR MASALALAR TO‘PLAMI 
50 
aa X
H
X
H 
– 
albinos, sog‘lom
Aa X
H
X
h 
– 
normal pigmentlanishli, sog‘lom, gen tashuvchi
aa X
H
X
h  
– 
albinos, sog‘lom
AA X
H
Y – 
normal pigmentlanishli, sog‘lom
AA X
h
Y – 
normal pigmentlanishli, gemofilik
Aa X
H
Y – 
normal pigmentlanishli, sog‘lom
Aa X
h
Y – 
normal pigmentlanishli, gemofilik
Aa X
H
Y– 
normal pigmentlanishli, sog‘lom
Aa X
h
Y – 
normal pigmentlanishli, gemofilik 
aa X
H
Y – 
albinos, sog‘lom
aa X
h
Y – 
albinos, gemofilik
Har ikki anomaliya bilan tug‘iladigan bolaning uchrash chastotasi 1/16 ga teng. 
65-masala. Odamlarda o‘ng qo‘l bilan ishlashga layoqatlilik (o‘naqaylik) chap 
qo‘l bilan ishlashga layoqatlilik (chapaqaylik) ustidan dominantlik qiladi. Bu belgini 
rivojlantiruvchi gen allellari autosoma xromosomasida joylashgan. Daltonizm 
(ranglarni ajrata olmaslik) retsessiv belgi bo‘lib, uni rivojlantiruvchi gen d X-
xromosomada joylashgan. O‘naqay va ranglarni normal ajratuvchi ayol o‘naqay va 
daltonik erkakka turmushga chiqqan. Bu oilada chapaqay va daltonik qiz tug‘lgan. 
Keyingi farzandning chapaqay va daltonik bo‘lishining ehtimolligi qanday? 
66-masala. Ranglarni normal ajratuvchi va o‘naqay ayol bilan daltonik, 
chapaqay erkakning turmushida qanday farzandlar tug‘ilishi mumkin? 
67-masala.
*
Odamlarda juda kam uchraydigan anomaliyalardan biri ixtioz 
(terining kasalligi bo‘lib, bunda qurigan terida shox qatlamlar paydo bo‘ladi) 
kuzatiladi. Bir qator odamlarning shajaralari tahlil qilinganda, bu kasallik bilan faqat 
erkaklar og‘rishligi aniqlangan. Ota kasallangan oilada barcha o‘g‘illar ham bu 
kasallikka chalinganlar. Ayollar bu kasallik bilan kasallanmaydilar va uni bolalariga 
ham o‘tkazmaydilar. Bu anomaliya qanday irsiylanadi? Nima uchun ixtioz ayollarda 
kuzatilmaydi?
Masalaning yechilishi:  
Masalaning bayoniga ko‘ra, bu kasallik faqat erkaklarda kuztilishi va otadan 
o‘g‘il farzandlarga o‘tishi qayd etilgn. Bu holat ixtioz kasalligining geni Y 
xromosomada joylashganligidan darak beradi. 

---