Oila psixologiyasi akadem ik litsey va k asb-h u n ar

Mavzuga oid rivoyat
0 ‘zing suymaganni boshqaga ravo ko‘rm a
S aodat asrida P ayg‘a m b a rim iz (s.a.v) a s ’h o b i ila suhbatda 
edilar. Bir yigit kirib keldi va odobsizlik b ilan:
— Yo, R asululloh! M en falonchi ayol b ila n y a q in lash m o q - 
c h im a n , u bilan zin o q ilm o q n i istaym an, — d e d i.
A s’hobi kirom bu m u o m a la d a n q a ttiq x afa boM dilar. U lar 
o ra s id a g ‘a z a b la n g a n , y igitn i u rib P a y g ‘a m b a r im iz (s.a.v) 
h u zu rla rid a n ch iq arib tash la m o q c h i b o ‘lg a n la r b o ‘ldi. Ba’zilar 
d o ‘q qildilar, ch u n k i yigit n ih o y atd a h a y o siz m u o m a la qil- 
gandi.
Suyukli P a y g 'am b arim iz (s.a.v): «U1 y ig itg a teg m a n g , beri 
kelsin», — dedilar. Y igitni y on larig a o ‘tqazib:
— Yigit, biro v nin g o n an g ila b u n d a y y o m o n ish qilishini 
istaysanm i? Bu jirk a n c h h arak at senga xush k e la d im i? — deb 
so ‘radilar.
Yigit shiddat bilan:
— Y o‘q, R asulu llo h , — deb jav ob berdi.
Rasululloh (s.a.v):
— U n day b o ‘lsa, b u jirk a n c h ishni q ilm o q c h i b o ‘lganing — 
ayolning avlodlari, yaqinlari h am b u n d a n x u rsa n d b o lm a y d ila r. 
A gar b u xunuk ishni sening o n a n g , sing lingga q ilsa la r yaxshi- 
m i? Yoki xolang, a m m a n g va yoki q a rin d o s h la rin g d a n biri ila 
shu ishni istasalar yaxshi k o ‘rasan m i? — d e b s o ‘raganlarida 
yigit o ‘rn idan sap chib tu rib «yokq» deb ja v o b b e rd i.
R asululloh (s.a.v):
— Boshqa o d a m la r h am bu ishdan x u rsa n d b o 'lm a y d ila r va

---

h ech biri b u n i yaxshi k o ‘rm ay d ilar, — d e d ila r va yana so ‘rad i- 
lar:
— A y t, sin g lin g shu n d ay qilsa suyun asan m i?
Yigit:
— Y o ‘q , aslo! — dedi q a t’iy va h e c h kim bilan b u n d a y ish- 
ni xush k o ‘rm as!ig in i aytdi.
S h u n d a n keyin H a z rat Payg‘a m b a rim iz (s.a.v) m u b o rak
q o ‘llarin i y ig itn in g k o ‘ksiga q o ‘yib b u n d a y d u o qildilar:
— A llo h im ! S en bu yigitning q alb ini pokiza qil. N o m u si va 
sh arafini m u h o fa z a ayla va g u n o h larin i kechir.
Y igit P a y g ‘a m b a rim iz (s.a .v )n in g h u z u rla rid a n x u rsa n d
b o ‘lib c h iq d i.

---

XI 
b o b. O ILA V IY M U N O S A B A T L A R N I 
O R G A N IS H G A O ID P S IX O D IA G N O S T IK
TE ST L A R
1 1 .1 . Y O S H L A R N I O IL A G A T A Y Y O R L A S H G A
Q A R A T IL G A N T E S T L A R
Muhabbat degan narsa ju d a oz kishiga 
nasib b o ‘ladirg‘on bir duri bebahodir.
A b d u lla Q o d iriy
1- test. «Sevgi va yoqtirish mayli shkalasi» testi
O ila qurish m o tiv larid an biri se v g i-m u h a b b a t hisoblanad i. 
O ilaviy m u n o sa b a tla m in g qay d arajad a k e c h is h i k o ‘p in c h a shu 
m otivga bog‘liq. L ekin h a r q an d ay in so n o ‘z h is-tu y g ‘u larin in g
sevgi obyekti, y a ’ni tan lag an kishisiga n is b a ta n q a n d a y ek an li- 
gini bilib olishi kerak.
Q uyida keltiriladigan test shaxsdagi h is - tu y g ‘u larid an sevgi 
va y oqtirishning darajasini aniqlashga y o rd a m berad i. B uning 
u c h u n shu 14 ta tasd iq larn in g ushbu ja v o b v a ria n tla rid a n birini 
belgilaysiz:
a) ha, bu shunday;
b) eh tim o l sh u n d ay d ir;
d ) u q adar boM masa kerak;
e) b u tun lay u n d a y em as.
B unda iloji b o ric h a tez ishlashga h a ra k a t qiling.
Bu tasd iq larn in g to q va ju ft o ‘rin d a tu rg a n la rin in g ballarini 
su m m a sin i 
h iso b la sh
o rq ali 
o ‘z in g iz d a g i 
h issiy o t 
tu rin i 
aniqlashingiz m u m k in . B uning u c h u n to q v a ju ft tasd iq la r 
b o ‘yich a oigan ballarin g izni hisoblab c h iq in g . Y a ’n i to q so n d a - 
gi tasd iqlar o rq ali sevgi darajasini, ju ft so n d a g i tasd iq lar esa 
yoqtirish (m ayli) darajasini bildiradi.
Qaysi shkala b o ‘y ich a ballarin g izn in g k o ‘p ek anligi, sizning 
m u n o sab ating izd a shu h is-tu y g ‘u tu rin in g u s tu n lig in i k o 'rsa ta d i.