Oila psixologiyasi akadem ik litsey va k asb-h u n ar

Oilaning tasniflanishi
8 - j a d V a I
9 - j a d V a I

---

11 - j a d 
V 
a 1

---

13 - j a d V a 1

---

15 - j a d V a I

---

17 - j a d V a 1

---

0 ‘z b e k o ila sin in g y u q o rid a g i ijtim o iy -p s ix o lo g ik k la s sifik a - 
tsiy a si, u la rg a xos psix o lo g ik x u s u s iy a tla r m u ta x a s s is (s o ts io lo g , 
p six o lo g )la r to m o n id a n ilm iy o ‘rg a n ilish i v a y o s h la r n i o ila v iy
h a y o tg a ta y y o rla sh d a x iz m a t q ilis h i k erak .
3.2. HOZ1RGI Z A M O N OILASINING 
ASOSIY VAZIFALARI
H a r b ir o ila ijtim o iy tiz im s tru k tu r a sifa tid a j a m i y a t o ld id a
m a ’lu m b ir v az ifalarn i b a ja ra d i. O ila n in g ijtim o iy v a z ifa la ri 
h a q id a g a p irg a n d a , b ir t o m o n d a n ja m iy a tn in g o ila g a t a ’s irin i, 
ik k in c h i t o m o n d a n e sa u m u m iy ijtim o iy t i z i m d a o ila n in g
o ‘r n in i, o ila n in g hal q ila d ig a n ijtim o iy ( ja m o a tc h ilik ) v a z ifa la - 
rin i h iso b g a olish lozim .
B a rc h a o ld in g i ja m iy a tla r d a o ila q u y id ag i a s o s iy v a z ifa la rn i 
b a ja rg a n : 
iqtisodiy
, 
reproduktiv, tarbiyaviy, rekreaktiv, kom m u­
nikativ, regulyativ (boshqaruv).
B u h a q d a S h a rq a llo m a la ri Y u s u f X o s H o jib , Ib n S in o , 
A m ir T e m u r, A lish e r N a v o iy , A h m a d D o n is h va b o s h q a la r o ‘z 
a s a rla rid a y o zib q o ld irg a n la r.
A lb a tta , b u sa n a b o ‘tilg a n la r h o zirg i z a m o n o ila s in i aso siy
v a z ifa la rin in g y a g o n a k la s sifik a tsiy a s in i ta s h k il e t a o lm a y d i. 
C h u n k i a y rim m a n b a la rd a : n a s ln i d a v o m e ttir is h , ta rb iy a v iy , 
x o ‘ja lik v a o ‘z a ro y o rd a m k a b i v a z ifa la r h o z irg i z a m o n o ila s i­
n in g m u h im v a z ifa la ri s if a tid a k o ‘rs a tib o ‘t i lg a n , s o ts io lo g
o lim la r (U .M .S v e rd lo v , V .A .R y a s e n so v , V .P .K ly u c h n ik o v ) esa

---

in s o n z o tin i d a v o m e ttir is h , b o la la m i ta rb iy a la sh v a x o ‘ja lik
v a z if a la r in i fa rq la y d i; S .D . L a p te n o k x o ‘ja lik - m a is h iy , a h o li 
s o n i n i q a y ta tik la s h , ta rb iy a v iy v a o ila a ’z o la ri d a m o lish i — 
h o r d i g ‘in i ta sh k il e tish ; N .G .Y u rk e v ic h — m a ’n a v iy m u lo q o t, 
s e k s u a l , b o la la r n i d u n y o g a k e ltiris h , ta r b iy a ja r a y o n id a g i 
h a m k o r l i k , uy x o ‘j a li g in i y u r itis h u c h u n z a r u r v o s ita la r n i 
t a ’m in la s h , d a m o lish n i ta s h k il q ilis h , o ‘z a ro m o d d iy va m a ’­
n a v iy q o ‘lla b - q u w a tla s h ; A .G . X a rch ev — a h o li s o n in i q a y ta
ti k la s h , ijtim o iy la s h u v , x o ‘ja lik , is te ’m o l va d a m o lis h n i tash k il 
q i lis h k a b ila r n i f a rq la y d i. M a n a y u q o r id a g ila r d a n k o ‘rin ib
tu r i b d i k i, q a to r o ila s h u n o s m u ta x a ssisla r to m o n id a n o ila n in g
a s o s iy v a z ifa la ri tu r lic h a k lassifik atsiy a q ilin m o q d a . B u o ‘rin d a
o ila v a z ifa la rin i s h u n c h a k i s a n a b o ‘tish e m a s, b a lk i u la m i b ir 
t o m o n d a n o d a m la r n in g m o d d iy , x o ‘ja lik -m a is h iy v a ik k in c h i 
t o m o n d a n e m o ts io n a l v a ijtim o iy -p s ix o lo g ik e h tiy o jla r in i 
q o n d ir u v c h i vazifalacga fa r q la s h m u h im .
S h u n i h a m a y tib o ‘t i s h jo iz k i, h o z irg i z a m o n o ila s id a
e m o t s i o n a l va ijtim o iy -p s ix o lo g ik ja ra y o n la m i q o n d iris h v a z i- 
fa s in in g a h a m iy a ti o rtib b o r m o q d a . H a tto s o f m o d d iy x a ra k te r- 
g a e g a b o ‘lg an v a z ifa la rd a h a m hissiylik k o ‘p ro q tu s o lib b o r ­
m o q d a . H issiy , e m o ts io n a l k o n ta k tla m in g a h a m iy a ti s h a h a r 
o i l a l a r i d a k u c h lir o q a n g la n m o q d a . Q is h lo q o ila la r i e s a u y
h a y v o n l a r i v a to m o r q a y e r la r in in g b o rlig i e v a z ig a s h a h a r
o ila la r ig a q a r a g a n d a ja m iy a tn in g ish lab c h iq a ru v c h i b o ‘g ‘in in i, 
is h la b c h iq a r u v c h ilik v a z ifa s in i k o ‘p ro q saq lab q o lm o q d a .
I n s o n iy a t ta r a q q iy o tin in g h o zirg i b o s q ic h id a b u g u n g i z a ­
m o n o ila s in in g aso siy v a z ifa la ri q a to rid a q u y id a g ila m i s a n a b
o ‘tis h m u m k in : iq tiso d iy , re p ro d u k tiv , tarb iy a v iy , re k re a k tiv , 
k o m m u n ik a tiv , re g u ly a tiv (b o s h q a ru v ), fe lio tsito lo g ik kab ilar.