Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
harakatlarimizda namoyon bo’lishga intiladi. Salbiy hissiyotlar vujudga kelganda biz 
ijobiy fazilatlar bilan javob qaytarishga harakat qilishimiz kerak. Fkirlarimiz salbiy 
hissiyotlar ta’siriga tushib qolsa, hayotimizdagi biror yaxshi voqeani yoki bizga dalda 
bo’ladigan insonni eslashimiz kerak. O’rganilgan mavzular yuzasidan berilgan 
topshiriqlar ham ijtimoiy ko’nikmalarni amalyotda qullay olish, tuyg’ularni farqlash va 
ifodalay olishga yo’naltirilgan. Zero, hissiyotlarimizni shunchaki bostirmasdan ularga 
quloq solish, ularni anglash, boshqarish, yetuk insonga aylanish yo’lidagi eng muhim 
qadamlardir. Hayotda har xil vaziyatlar bo’lishi mumkin bo’ladi. 
Masalan: quvonchli va qayg’uli kunlar ham bo’lishi mumkin. Bunday vaziyatlarda 
inson hissiyotlarni boshqarishni o’rganish kerak. «Hissiyotlarga emas, aqlga tayanib ish 
qilish kerak» degan gaplarni eshitamiz. 
O’ta quvonganda yoki juda hafa bo’lganda qaror qabul qilmaslik kerak. Hissiyot biz 
idrok qilayotgan, tasavvur qilayotgan va fkr qilayotgan hodisalar va rasavvurlar, 
shuningdek bizning harakatlarimiz va qiliqlarimiz ta’siri bilan tug’iladi.
Shunday qilib hissiyotlarning manbalari, bir tomondan, bizning ongimizda aks 
etayotgan 
tevarak–atrofdagi 
voqelik 
bo’lsa, 
ikkinchi 
tomondan, 
bizning 
ehtiyojlarimizdir. Hissiyotlarning faollik darajasi kishidagi qo’zg’alish va kuchlanish 
holatida yoki kishidagi hamma kuchlar g’ayratga kirgan holatda, yoxud bu kuchlar 
zaiflashgan va bo’shashgan holatda namoyon bo’ladi. Hissiyotlarni mana shu faollik 
darajasiga qarab, ular stenik va astenik hissiyotlarga bo’ladi.
Kishining hayotiy faoliyatini oshiradigan, g’ayratini orttiradigan hissiyotlar stenik 
hissiyotlar deb ataladi. 
Masalan: nihoyatda xursandlik, g’zablanish hislari stenik hissiyotlar qatoriga kiradi. 
Kishining hayotiy faoliyatini pasaytiradigan, g’ayratini susaytiradigan hissiyotlar 
astenik hissiyotlar deb ataladi.
Masalan: G’am–g’ussa, mayuslik, afsuslanish kabi hissiyotlar manashunday astenik 
hisiyotlardir. 
Emotsiyanal kechinmalar vaqtida nafas olish ham o’zgaradi. ayrim kechinmalar 
vaqtida nafas olish tezlashadi, ayrim kechinmalar vaqtida esa nafas olish susayadi.

---