Ҳокимияит ва таъсир кўрсатиш

Мажбур этишга асосланган ҳокимият

• Мажбур этишга асосланган ҳокимият қўрқитихпга, ҳокимиятга эга шахс имкониятларига, бошқа шахсларга жазо берилишига ёки айбдорни жавобгарликка тортишнинг реал хавф-хатарига (ишдан ҳайдаш, лавозимидан тушириш, иш ҳақини қисқартириш ва бошқалар) боғлиқ бўлади.

• бундай ҳокимият кишиларнинг ҳокимиятга эга шахс истагига бўйсунмаган тақдирда жазоланишлари мумкинлигини кутишларига асосланади.

қонуний ҳокимияш

• қонуний ҳокимияш кишилар томонидан уларни қонуний бошқарув уқини бир кишига унинг шахсий сифатлари ёки атрофдагиларига атадиган таъсирига қараб эмас, балки бу кишининг мақоми, лавозими унвонига мувофиқ равишда берилишига асосланади (бунда одамлар арини улар томонидан аниқ кишига берилган ҳокимиятни, раҳбар s томонидан уларнинг рағбатлантирилиши ёки жазоланишини тан олишга масъул эканликларини ҳис қилишади).

Ҳокимиятнинг қонунийлигини ;

• а) жамият, ташкилот ёки гуруҳдаги устувор маданий қадриятлар (аниқ гуруҳ ичида устунлик қиладиган ] қадриятлар ҳам қонунийликни белгилаб беради);
• б) тан олинган ижтимоий ^етруктуранинг мавжудлиги (тан олинган бошқарувчи синф, партия, |шдивид ишлайдиган ташкилотнинг иерархик структураси ва бошқалар);
• Ч) таъсир доираси катта шахс ёки гуруҳнинг вакили (агент, воситачи).

Референт хркимият

• Референт хркимият айрим кишиларнинг ҳокимиятга эга бўлган ; (унинг ресурслари ёки шахсий сифатларига эга бўлган) ҳамда жамиятда мустаҳкам мавқега эга бўлган кишилар (телешоу юлдузлари, машҳур Е'Шортчилар, артистлар, шифокорлар, олимлар, педагоглар, менежерлар) ; билан ўзаро бирлашиш истагига боғлиқ. Олиб борилган тадқиқотларнинг натижаларига кўра реклама, ўқитиш ва ахборот билан таъминлашнинг жўшқин рухда бўлиши ва чиройли одамлар томонидан амалга оширилигни ўзининг янада кўпроқ самарасини беради.

Эксперт ҳокимият

• Эксперт ҳокимият бошқа кишилар томонидан ҳокимиятга даъвогар шахслар эга бўлган билим ва тажрибаларнинг баҳоланиши даражасига боғлиқ бўлади. Бунда экспертларнинг етарли билимга эгалиги ва фақатгина муайян бир тор соҳадаги масалаларни ҳал эта олиши нуқтаи назаридан келиб чиқиб ёндашилади. Маълумки, ҳокимиятнинг барча манбалари ушбу ҳокимият йўналтирилган шахслар томонидан унинг қабул қилинишига боғлиқ бўлади.