Endi g`iybatchini dunyoyu oxiratda jazolanishiga bir nazar tashlaylik.
Payg`ambar (A.S) aytadilar: “Ey tili bilan mo`min bo`lib diliga iymon kirmagan, ularning ayblarini kuzatib yurmanglar. Zero, kimki musulmon birodarining aybini kuzatib yursa, Allox uning aybini kuzatib yuru. Endi Allox kimning aybini kuzatib yurgan bo`lsa garchi uyining ichida bo`lsa xam uning sharmandasini chiqarur.” Jobir Ibn Abdullox (R.A) aytadilarki: “Biz Payg`ambar (R.A.) bilan birga edik, Birdan sassiq xid taraldi. Shunda Payg`ambar (A.S.): “Bu nimani xidi ekanligini bilaszlarmi?” Bu mo`minlarni g`iybat qiladigan kishilarni xididur” dedilar.
Anas ibn Molik ayatdiki, Payg`ambar (A.S.) shunday deganlar: “Meni me`rojga olib chiqqanlarida bir qavmning oldindan o`tdim. Ularning misdan bo`lgan tirnsklari no`lib yuzlari va ko`kraklarini tirnar”,-deb so`ragan edim. U zot: “Odamlarning go`shtlarini yeydigan va oro`larine to`kadigan kimsalar”,- deb javob berdilar.
G`IYBAT XAROMDIR
Imom Qurtubiy aytadi; “Musulmon ulamolari bir ovozdan: G`iybat-gunoxi kabiradir deb aytishgan. Uni qilgan odamning Alloxga tavba qilmog`I vojibdir”.
G`IYBATNING TA`RIFI
Giybat bu- birodarlarningizning o`zi eshitib qolsa, yoqtirmaydigan aybini aytmog`ingizdur. Bu ayb xox badaniyu nasabida bo`lsin, xox xulqiyu dinida bo`lsin xox feliyu so`zida bo`lsin xox kiyimiyu ustida bo`lsin farqi yo`q.
Badabdagi aybga insonlar ko`rlik, g`ilaylik,uzunlik, qisqalik, qoralik, sariqlik, kallik, va boshqa odam yoqtirmaydigan sifatlar. Nasabidagi aybdagi misollar: uning otasi nisbatan past tabaqadan yo xindiy, yo fosiq, yo xasis, yo axlat tashuvchi, kasbi odam yoqtirmaydigan sifatlar.
Xulqdagi aybga misollar: badxulq,baxil,mutakabbir,janjalkash,arazchi, qo`rqoq,tegmanozik kabi sifatlar.
Dinga aloqador fellardagi aybga misollar: o`g`ri,kazzob,piyanista,xoin, zolim, namozga beparvo,rukuni to`g`ri qilmaydi,sajdani yaxshi qilmaydi, najosatlardan ehtiyotlanmaydi, ota-onasiga yaxshilik qilmaydi, qasamining ustidan chiqmaydi, ro`zasini yomon gaplaru g`iybatdan qo`riqlamaydi.
Dunyoga aloqador fellardagi aybga misollar: odobsiz, odamlarga e`tiborsiz, me`yorni bilmaydigan, maxmadona, uyquchi boshqalarning ustida o`zini haqqini ko`rib, o`zi ustidagi boshqalarning xaqqini ko`rmaydigan va boshqa sifatlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
