Олдиндан зўриқтирилган темир-бетон технологияси

113 
6.13-rasm. Kingdom Tower 
minorasi. 
6.14- rasm. Mubarak Al Kabir minorasi. 

---

114 
6.15-rasm. Nakxiil minorasi, Dubay. 
6.16- rasm. Ozarbayjon minorasi. 
 
 
 
 

---

115 
Takrorlash uchun savollar 
1. Monolit qurilishda armaturani taranglashtirish qanday usullarda amalga 
oshiriladi? 
2. Kanal xosil qiluvchilarning qanday turlarini bilasiz va ular qanday 
o‗rnatiladi? 
3. Kanallarga sement qorishmasi qanday in‘eksiya qilinadi? 
4. Monolit 
qurilishda 
oldindan 
zo‗riqtirilgan 
konstruksiyalarni 
tayyorlashda armatura ning qanday turlaridash foydalaniladi? 
5. Anker moslamalari nima uchun xizmat qiladi va ularning turlari xaqida 
gapirib bering. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

116 
VII BOB. TURLI SHAROITLARDA BETON ISHLARINI OLIB BORISH 
 
7.1 Beton va temir-beton ishlarini sovuq vaqtda olib borish 
Tashqi muhitning harorati manfiy bo‗lganda beton va temir-beton ishlarini 
olib borishda yuqori sifatni ta‘minlash maqsadida zarur talablarni bajarish zarur. 
Manfiy haroratda beton tarkibidagi suv muzlaydi va xasil bo‗lgan muz 
kristallarining hajmi suvnikiga nisbatan yuqori bo‗ladi. Shuning uchun beton 
g‗ovaklarida uning strukturasini buzuvchi yuqori bosim hosil bo‗ladi va oqibatda 
betonning mustahkamligi pasayadi. Beton qorishmasi qanchalik vaqtli muzlasa 
betonning mustahkamligi shunchalik pasayadi. Eng xavflisi beton qorishmasining 
muzlashi sementning qotish vaqtiga to‗g‗ri kelgan vaqtidir. 
Oldindan 
zo‗riqtirilgan 
konstruksiyalarni 
zavod 
sharoitlarida 
tayyorlanishining afzalliklaridan yana biri shundaki, zavod sharoitida 
tayyorlangan beton qorishmasining manfiy haroratda muzlab qolishini oldini 
olish maqsadida hamma choralarni ko‗rish imkoniyatlari mavjud. 
Sovuq vaqtda betonlashda betonning qotish jarayonida beton tashkil 
etuvchilarini isitish, va sementni qotishi davrida ajralib chiqadigan issiqlik 
hisobiga musbat haroratni ta‘minlovchi eng ko‗p tarqalgan usullaridan biri bu 
termos usulidir. Betonning qotish jarayonini tezlatish maqsadida kimyoviy 
qo‗shimchalardan yoki elektr toki, bug‗ va issiq havo yordamida issiqlik ishlovi 
berish mumkin.
Oldindan zo‗riqtirilgan temir-beton konstruksiyalarni tayyorlashda, agarda 
taranglashtiriluvchi armatura korroziyadan himoyalanmagan bo‗lsa beton 
qorishmasini tayyorlashda sovuqqa qarshi qo‗shimchalardan foydalanish mumkin 
emas. Beton va temir-beton ishlarini sovuq vaqtda olib borilganda zavod 
laboratoriyasi va texnik xodimlar barcha bajarilayotgan ishlarni qattiq nazorat 
qilishlari shart. Olib boriladigan ishlar normativ xujjatlarning talablari asosida 
amalga oshirilishi shart. 

---