Oli\' va o•rta maxsus ta'lim vazirligi o•rta maxsus

Ammiakning ishlatilishi. Ammiak kimyo sanoatida va qishloq
xo'jaligida katta ahamiyatga ega. Ammiak nitrat kislota ishlab chiqarishda asosiy xomashyo hisoblanadi. Ammoniy tuzlari: am- moniy nitrat - NH ₄N 0 ₃, ammoniy sulfat - (NH₄) ₂S0 ₄, ammo­ niy fosfat - (NH₄) ₃P0 ₄ qishloq xo'jaligida o'g'it sifatida ishlatiladi.
Ammiak dori-darmon tayyorlashda, har xii bo'yoqlar, portlovchi moddalar tayyorlashda ham muhim ahamiyatga ega. Ammiak oson suyuqlikka aylanishi va keyin bug'langanda issiqlik yutilishi tufayli u sovitish tcxnikasida qo'llaniladi.
Ammoniy tuzlari. Ammoniy tuzlari ammoniy gidroksidga yoki
ammiakka kislotalar ta'sir ettirib olinadi. Masalan:
2N H ₃ + H₂SO₄ = ( N H₄) ₂SO ₄
2NH ₄OH + H₂SO ₄ = (N H₄) ₂SO ₄ + 2H ₂O
Ammoniy tuzlari suvda yaxshi criydigan va yaxshi dissotsilana­ digan rangsiz kristall moddalardir. Ular eruvchanligi va kristall
panjarasining tuzilishi jihatidan ishqoriy metallarning tuzlariga o'xshaydi.
Ammoniy tuzlari boshqa tuzlar singari ishqorlar, kislotalar va tuzlar bilan o'zaro reaksiyaga kirishadi, masalan:
NH ₄Cl + NaOH = NaCl + NH₄O H
Ammoniy gidroksid beqaror modda bo'lib, darhol N H₃ bilan H₂O ga parchalanadi:
NH ₄O H = NH ₃ + H₂O
Ammoniy tuzlari qattiq holda isitilsa, termik dissotsilanadi:
N H₄Cl N H ₃ + HCI
( N H₄ ) ₂CO ₃ = 2 N H ₃ + H ₂O + CO₂
N H₄ NO ₂ = N ₂ + 2H ₂O
2N H ₄ NO ₃ = 2N ₂ + 0 ₂ + 4H₂O
Ammoniy tuzlarining termik dissotsilanish tabiati shu tuzni hosil qilgan kislotaning kuchiga bog'liq. Kislota qancha kuchsiz bo'lsa, ammoniy tuzi shuncha oson parchalanadi. Masalan: ammo-
niy xlorid 350 °C da N H₃ bilan HCI ga ajraladi; ammoniy karbo­ nat ( N H₄) ₂CO ₃ odatdagi sharoitdayoq (60 °C da) to'liq N H₃, CO₂ va H ₂O ga ajraladi.