Oli\' va o•rta maxsus ta'lim vazirligi o•rta maxsus

2N 0 ₂ + H₂0 = HN0 ₃ + HN0 ₂
N ₂0 ₄ + H ₂0 = HN0 ₃ + HN0 ₂
Azot (IV) oksid nitrat kislota ishlab chiqarish uchun ishlati­ ladi.
Azot (V) oksid. N ₂0 ₅- qattiq, rangsiz kristallardan iborat modda.
' - = 30 ·c, ' yin.= 47 ·c, N2OS suvda erib, nitrat kislota hosil
qiladi, shuning uchun N 0_{2 5} nitrat angidrid deb ham ataladi:
N2O5 + H2O = 2HNOl
Nitrat kislotaga fosfor (Y)-oksid ta'sir ettirib, N ₂O ₅ olinadi: 2H NO ₁ + P₂O ₅ = N₂O, + 2H PO₃
N₂O₅ - nihoyatda kuchli oksidlovchidir.

171!
11.5- §. Nitrat kislotaning olinishi va xossalari

Nitrat kislota XX asr boshlariga qadar natriy nitratga (ya'ni Chili selitrasiga) konsentrlangan sulfat kislota ta'sir ettirib oli­ nar cdi:
Na NO ₃ + H ₂SO ₄ = Na HSO ₄ + H NO ₃
Chilidan natriy nitrat tashib kelib nitrat kislota olish qimmatga tushganligi uchun nitrat kislota olishning boshqa yo'li izlandi. Havodagi azotni boshqa element bilan bog'lab, nitrat kislota olish kimyogarlar oldiga asosiy vazifa qilib qo'yildi.
Sanoatda ammiakni platina katalizatori ishtirokida oksidlab nit­ rat kislota olishni I.J.Andreyev kashf etdi va bu usuJni dastlab Makeyevkadagi maxsus tajribalar o'tkazish joyida (1916-yil), keyin­ chalik, 1917-yilda Donetskdagi zavodda amalga oshirdi. Bu usul nitrat kislota olishning hozirgi zamon usullaridan eng muhimidir. Nitrat kislota olish jarayonini uch bosqichga bo'lish mumkin:

1. 
   ammiakni platina katalizatori yordamida NO gacha oksid­ lash:
   

4N H₃ + 50 ₂ = 4NO + 6H ₂O

2. 
   NO ni havo kislorodi ta'sirida NO ₂ gacha oksidlash;
   
3. 
   NO ₂ ni ortiqcha kislorod ishtirokida suvga yuttirish: