Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидагиўзбекистон миллий университети ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш

7. Билимларни назорат қилиш:
Талабаларнинг билим савияси ва ўзлаштириш даражасининг Давлат таълим стандартларига мувофиқлигини таъминлаш учун қуйидаги назорат турларини ўтказиш режалаштирилади:
Жорий назорат - талабанинг фан мавзулари бўйича билим ва амалий кўникма даражасини аниқлаш ва баҳолаш усули. Жорий назоратлар аудитория машғулотларида оғзаки ва ёзма, ҳамда аралаш шаклларда ўтказилади.
Оралиқ назорат - семестр давомида ўқув дастурининг тегишли бўлими тугаллангандан кейин талабанинг билим ва амалий кўникма даражасини аниқлаш ва баҳолаш усули. Оралиқ назоратлар тест ва коллоквиум шаклида ўтказилади.
Якуний назорат - семестр якунида муайян фан бўйича назарий билим ва амалий кўникмаларни талабалар томонидан ўзлаштириш даражасини баҳолаш усули. Якуний назорат ёзма шаклда ўтказилади.
Жорий назорат:
Оғзаки – 30 балл
Мустақил таълим – 10 балл
Оралиқ назорат:
Коллоквиум - 15 балл
Тест - 15 балл
Якуний назорат:
ЯН – ўқув жараёни графигида белгиланган вақтда ёзма иш шаклида ўтказилади - 30 балл

№	Назорат турлари	Ўтказиш вақти	БАЛЛАР		Изох
			мак	сар.
1.	ЖН № 1		15			1ва 2 жорий назоратлар оғзаки ўтказилади. 3-жорий назорат ёзма ўтказилади.
2.	ЖН № 2		15
3.	ЖН № 3 (мустақил таълим)		10
4.	ОН № 1		30			Тест шаклидаўтказилади.
5.	ЖН+ОН	Саралаш	70	39
6.	ЯН	Ўқув жараёни графигида белгиланган вақтда	30			Ёзма ўтказилади.
ЖАМИ			100	55

Ўзлаштириш кўрсаткичлари

86-100	- баллгача “аъло”
71-85	- баллгача “яхши”
55-70	- баллгача “қониқарли”
0-54	- баллгача “қониқарсиз”

Талабанинг фан бўйича ўзлаштириш кўрсаткичини назорат қилишда қуйидаги мезонлар тавсия этилади:

Балл	Баҳо	Талабаларнинг билим даражаси
86-100	Аъло	Хулоса ва қарор қабул қилиш. Ижодий фикрлай олиш. Мустақил мушоҳада юрита олиш. Олган билимларини амалда қўллай олиш. Моҳиятини тушунтириш. Билиш, айтиб бериш. Тасаввурга ега бўлиш.
71-85	Яхши	Мустақил мушоҳада қилиш. Олган билимларини амалда қўллай олиш. Моҳиятини тушунтириш. Билиш, айтиб бериш. Тасаввурга ега бўлиш
55-70	Қониқарли	Моҳиятини тушунтириш. Билиш, айтиб бериш. Тасаввурга ега бўлиш
0-54	Қониқарсиз	Аниқ тасаввурга ега бўлмаслик. Билмаслик

8. Ўқув фанининг талаблари:
«Спортда математика” фанини ўзлаштириш жараёнида амалга ошириладиган масалалар доирасида талаба:
- «Спортда математика” фанининг назарий ва амалий соҳаларда эришилган асосий ютуқлари, муаммолар ва уларнинг ривожланиш истиқболлари ҳақида тасаввурга эга бўлиши;
- «Спортда математика” фани ҳақида назарий билимларга эга бўлиши;
- асослаб бериш каби амалий кўникмаларни эгаллаши;
- равон ифода эта олиши малакаларини эгаллаши лозим.

2. “Матрица ва детерминант” мавзуси бўйича маъруза матни

Режа:
1. Матрица ва улар устида амаллар

2. Детерминант ва уларни хоссалари


Таянч иборалар: Матрица, детерминант, ўлчов, бирлик матрица, тескари матрица. Матрица, Нол матрица. Квадрат матрица. Юқори ёки қуйи учбурчакли матрица. Диагонал матрица. Бирлик матрица. Трапециясимон матрица. Транспонирланган матрица. Детерминант. Минор ва алгебраик тўлдирувчи.

2.1. Матрицалар ва улар устида амаллар.

Таъриф 1: m та сатр ва n та устундан иборат тўғри тўртбурчак шаклидаги mхn та сондан тузилган жадвал mхn тартибли матрица деб аталади.
Матрицалар А,В,С каби бош лотин харфлар билан, уларни ташкил этувчи сонлар эса а_іј, в_іј, с_іј каби белгиланади. Бу сонлар шу матрицанинг элементлари деб аталади. Бу ерда і элемент жойлашган сатрни, ј эса устуннинг тартиб рақамини билдиради.

Масалан, А= матрица 2х3 тартибли бўлиб, унда а₁₁=1, а₁₃=1.2, а₂₂=7.5 .
Агарда А матрицанинг тартибини кўрсатишга эҳтиёж бўлса, у А_mхn кўринишда ёзилади.
Таъриф 2: А _mхn матрицада m = n бўлса, у квадрат, m  n бўлса тўғри тўртбурчак матрица дейилади. Бунда, агар m = 1 бўлса, сатр матрицага; n = 1 бўлса устун матрицага эга бўламиз.
Таъриф 3: А ва В матрицалар тенг дейилади ( А=В деб ёзилади), агарда улар бир хил тартибли ва уларнинг мос элементлари ўзаро тенг бўлса, яъни а_ij= в_ij шарт бажарилса.
Масалан,
А= В=

бўлса, А = В деб ёзиш мумкин.

А={а_{і ј}} матрицада а_іі кўринишдаги элементлар диагонал элементлар дейилади.
Таъриф 4: Барча диагонал элементлари бирга тенг (а_{і і} =1) , қолган барча элементлари эса нолга тенг ( а_{і ј} =0, і j ) бўлган квадрат матрица бирлик матрица дейилади ва Е каби белгиланади.
Масалан,
Е₂ = , Е₃ =
бирлик матрицалардир.
Таъриф 5 : Барча элементлари нолга тенг (а_{і ј} =0) бўлган матрица нол матрица дейилади ва 0 каби белгиланади.

М асалан, , , , (0 0 0 0)

нол матрица дейилади.
Агар матрицанинг йўллар сони устунлар сонига тенг, яъни бўлса


( 1 )
- тартибли квадрат матрица дейилади. Бу матрицада элементлар бош диагонал элементлар дейилади.
Агар А матрицада бош диагонал элементлардан бошқа барча элементлар нол бўлса



диагонал матрица дейилади. Хусусан бу матрицада

бўлса,



бирлик матрица дейилади.
ва бир хил ўлчовли матрицалар бўлсин. Агар ва матрицаларнинг мос элементлари тенг бўлса, ва тенг дейилади ва каби ёзилади.
ва матрицаларнинг мос элементларининг йиғиндисидан ташкил топган матрица ва матрицалар йиғиндиси дейилади ва каби ёзилади.
ва матрицаларнинг мос элементларининг айирмасидан ташкил топган матрица ва матрицалар айирмаси дейилади ва каби ёзилади.
Айтайлик, матрица ҳамда сон берилган бўлсин. Бу матрицанинг ҳар бир элементини сонга кўпайтиришдан ҳосил бўлган матрица сон билан матрица кўпайтмаси дейилади ва каби белгиланади.
Икки ва матрицаларнинг кўпайтмаси тушунчаси биринчи матрицанинг устунлар сони иккинчи матрицанинг сатрлар сонига тенг бўлгандагина киритилади.
Айтайлик, ўлчовли

матрица ҳамда ўлчовли



матрицалар берилган бўлсин.
матрицанинг - сатрда жойлашган

элементларини мос равишда матрицанинг - устунида жойлашган.

кўпайтириб

йиғиндини ҳосил қиламиз. Бу сонлардан тузилган ушбу



ўлчовли матрица ва матрицалар кўпайтмаси дейилади ва каби белгиланади.
Агар

ўлчовли квадрат матрица бўлиб,

ўлчовли бирлик матрица бўлса, у ҳолда
бўлади.