Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Мижозлар (Customers) - Мижозлар ўз маҳсулотларини сотиб олиш ва хизматларига обуна бўлиш орқали компанияларни бизнесда ушлаб туришади. Улар муҳим ўйинчилар, шунинг учун ҳар бир бизнес уларнинг эҳтиёжларини бузмаслигини таъминлаши керак. Мижозлар бошқа омиллар қаторида сифатли маҳсулотлар, ишончли хизматлар, яхши мижозларга хизмат кўрсатиш ва адолатли нархлар орқали ўз пуллари қийматига эришишни хоҳлашади.
Кредиторлар/облигация эгалари (creditors/bond holders)- Кредиторлар кредит бериш ва корпоратив облигацияларни сотиб олиш орқали компанияни молиялаштиришни таъминлайдилар. Улар фирманинг капитал бюджет эҳтиёжларини қондиришга ёрдам бергани учун муҳимдир. Уларнинг мақсадларига кредит миқдори ва олинган фоизлар бўйича тўловни олиш киради. Фирманинг кредит рейтинги ҳам уларнинг асосий ташвишидир, чунки улар пулларининг хавфсизлигини таъминлашга ва кафолатлашга муҳтождир.
Бирламчи манфаатдор томонлар билвосита манфаатлардан фарқли ўлароқ, ташкилотга бевосита қизиқиш билдирадилар. Ушбу манфаатдор томонлар одатда ўз ҳаётларини тўғридан-тўғри ташкилот орқали сақлаб турадилар ёки ташкилотдан тўғридан-тўғри фойдаланадилар.¹⁹
Юқорида санаб ўтилган манфаатдор томонлар ичида менежерлар бизнесда манфаатдор томон бўлиб, бизнес мақсади йўлида фаолиятини амалга оширадилар.
Менежерлар мақсадлар қўйишда мутлақо эркин эмас: улар турли манфаатдор томонлар гуруҳларига эга. Менежерлар манфаатдор томонларнинг агенти сифатида ишлайди, уларнинг таъсири ташкилотдан ташкилотга фарқ қилади. Агентлик тушунчаси, айниқса, катта бўлиниш мавжуд бўлган йирик ташкилотлар учун долзарбдир
Компаниянинг мулки ва унинг бошқаруви ўртасида Компанияни бошқараётганлар буни акциядорлар манфаатларига энг яхши хизмат қиладиган тарзда қилишлари керак (тўғрироғи ўз манфаатларини кўзлашдан кўра) менежмент манфаатларига мувофиқ бўлиши муҳимдир.
Ташкилотнинг мақсадлари, шунинг учун улар акциядорлар ва бошқа манфаатдор томонларга фойда келтирадиган тарзда ҳаракат қиладилар.
Мисол учун, Shiseido, 1872-йилда ташкил этилган Япония косметика компанияси ва дунёдаги энг йирик компаниялардан бири. Инвесторлар учун қулай стратегия: ўз капиталининг даромадлилиги бўйича ортиб бораётган мақсадларни белгилаш ва юқори стандартларни таъкидлаш муҳим бўлиб ҳисобланади.
2015-йил мартида якунланган йил давомида унинг даромадининг 55 фоизидан 40 фоизи Япониядан ташқарида ишлаб чиқарилган. Унинг 53 000 инвестори хорижий эди. Халқаро акциядорлар global стандартларга мувофиқ ахборот олишга интилишлари ортиб бормоқда. Активлар ва ўз маблағларининг рентабеллиги, активларни бошқариш самарадорлиги ва бошқалар, ишончли сармояларни киритиш компаниянинг манфаатдор томонларнинг мақсади бўлиб ҳисобланади.²⁰