Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Қўмиталарнинг афзалликлари:
Ҳокимиятни мустаҳкамлаш ва бирлаштириш. Қўмитанинг бирлаштирилган ваколати, шахснинг ваколати етарли бўлмаган қарорни қабул қилишга имкон бериши мумкин. (Кўп ижро этувчисига мисол сифатида директорлар Кенгаши ёки ҳукумат кабинети киради).
Делигация. Қўмита масъулиятни, масалан, кичик қўмитага топшириши мумкин.
Масъулиятни лойқалаш. Қўмита қарор қабул қилганда, қарорнинг оқибатлари учун ҳеч қандай шахс жавобгар бўлмайди.
Кечикиш. Вақт олиш учун қўмита ишлатилади (масалан, менежер тергов қилиш учун қўмита тузиши мумкин. Улар ўз қарорларини кечиктирмоқчи бўлганларида муаммо ёки компания касаба уюшмаси билан инқирозни кечиктириш учун меҳнат муносабатлари муаммосини қўмитага юбориши мумкин).
Қўмиталарнинг камчиликлари:
(а) Улар конструктив ҳаракатлар учун жуда катта бўлишга мойил, чунки қўмита томонидан муаммони ҳал қилиш учун сарфланган вақт унинг ҳажмига тўғридан-тўғри мутаносиб бўлади.
(b) Қўмиталар вақт талаб қилади. Юқори ҳақ тўланадиган раҳбарлари вақт қийматидан ташқари харажатлар етказилган бўлади.
(c) Агар мунтазам характерга эга бўлган масалалар қўмиталарга ишониб топширилган бўлса, кечикишлар бўлиши мумкин; қўмиталарга самарасиз бажарадиган вазифалар берилмаслиги керак.
(d) Операциялар раҳбарларнинг йиғилишларга тез-тез ташриф буюриши ва уларни ҳақиқий вазифаларидан чалғитиши билан хавф туғдириши мумкин.
(e) Нотўғри ёки самарасиз қарорлар қабул қилиниши мумкин, аъзолари масалалар билан нотаниш бўлса, баъзан умуман бирон бир қарорга келмаслик мумкин.
(f) Қарорлар учун шахсий жавобгарлик йўқлиги аниқ қарорлар ўрнига муросага келиши мумкин. Бундан ташқари, аъзолар қўмита томонидан қабул қилинган қарорлардан келиб чиқадиган ёмон натижалар учун жавобгарликдан қочишлари мумкин. Заиф бошқарув қўмитаси қарорлари ортида яшириш мумкин.
Қўмиталардан муваффақиятли фойдаланиш:
(а) Аниқ белгиланган ваколат соҳалари, операциялар муддати ва мақсади ёзма равишда кўрсатилиши керак.
(b) Кафедра бошқа қўмита аъзоларини мувофиқлаштириш ва рағбатлантириш учун етакчилик фазилатларига эга бўлиши керак.
(c) Қўмита унчалик катта бўлмаслиги керак.
(d) Қўмита аъзолари қўмита ишини бажариш учун зарур кўникма ва тажрибага эга бўлиши керак; қўмита функционал бўлимлар билан алоқада бўлиши кутилаётган жойда аъзолар, шунингдек, ушбу бўлимлар билан етарли мақомга ва таъсирга эга бўлиши керак.
(e) Йиғилишларнинг баённомалари котиб томонидан қабул қилиниши ва тарқатилиши керак, йиғилишлардан келиб чиқадиган ҳар қандай ҳаракат нуқталари ишни бажариш учун масъул бўлган аъзоларга хабар берилади.
(f) Бизнес юритиш ва қарор қабул қилиш мақсадида, одатда, аъзолари minimal сони йиғилишида иштирок этиши зарур. Ушбу minimal аъзолар сони кворум деб номланади ва одатда аъзоларнинг 50% дан ортиғини ташкил қилади.
(g) Энг муҳими, самарали қўмита унинг нархини оқлайдиган имтиёзларни тақдим этиши керак.
(h) Ва ниҳоят, агар иложи бўлса, қўмитага қарор қабул қилиш учун кўп вақт берилиши керак, бу эса аъзоларга кичик гуруҳларни тузишга имкон беради.²²⁰
Умумий хулоса қиладиган бўлсак, ташкилотда бизнеснинг самарси оширилиши учун аввало маданий кўникма ва стратегик ёндашувни тўғри шакиллантириш керак. Ҳар бир бўлим ва ходим функционал вазифаларни вақтида шакиллантириш, таҳлил ва назорат қилиб бориш муҳим. Ⱪўмиталар ана шу раҳбарият билан ходимларнинг ўртасидаги алоқаларни ўрнатишга ёрдам беради.