Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Блейк ва Мутоннинг бошқарув тармоқлари ёки сеткаси модели (Blake and Mouton's Managerial Grid). Robert Blake ва Jayn Mouton ўтказилган (The Ohio State Leadership Studies) тадқиқот натижасида, шуни англадиларки, бошқарув хулқ-атвори ва етакчиликнинг иккита асосий жиҳатини аниқлади: ишлаб чиқаришга ғамхўрлик қилиш (ёки вазифаларни бажариш) ва одамларга ғамхўрлик қилиш.
Ушбу икки ўлчовнинг ҳар бирида менежерлар доимийликнинг исталган нуқтасида жуда пастдан жуда юқори даражадаги ташвишга тушиши мумкин. Блейк ва Mоунтон бу икки муаммо ижобий ёки салбий ўзаро боғлиқ эмаслигини пайқашди: масалан, бир ўлчовдаги юқори ташвиш бошқа ўлчовдаги юқори ёки паст ташвишни англатмайди. Шундай қилиб, индивидуал менежерлар одамларнинг вазифалари/қизиқишларининг турли хил ўзгаришларини акс эттириши мумкин. Блейк ва Mоунтон ушбу алмаштиришларни жадвал сеткаси сифатида моделлаштирдилар (38-расм).


юқори

1 1.9 (мамлакат клуби) (жамоа) 9.9
2
3
4
5 5.5. ўрта йўл
6
7

8
1.1 (қашшоқ) (вазифа) 9.1

9
Паст 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Юқори иш.чиқ.учун ташвиш паст


38-расм. Бошқарув жадвали ёки тармоғи (сеткаси)³³⁶

Жадвалда кўрсатилган экстремал ҳолатлар:

(а) 1.1 қашшоқлашган (1.1 impoverished): менежер дангаса хусусиятга эга бўлади, ходимларга ҳам, ишларга ҳам унчалик қизиқмайди.
(b) 1.9 мамлакат клуби (1.9 country club): менежер ходимларнинг эҳтиёжларига эътибор беради ва қониқарли муносабатларни ривожлантиради. Бироқ, натижаларга эришишга кам эътибор беради.
(с) 9.1 вазифаларни бошқариш (9.1 task management): натижаларга еришиш бўйича деярли умумий концентрация. Одамларнинг еҳтиёжлари деярли еътиборга олинмайди.
(d) 5.5 йўлнинг ўртаси ёки намланган маятник (5.5 middle of the road or the dampened pendulum: жамоа маънавияти билан ишлаш зарурлигини мувозанатлаш (ёки алмаштириш) орқали етарлича ишлайди.
(е) 9.9 жамоа (9.9 team): ташкилий мақсадлар билан ўзларини аниқлаш етакчи содир одамлар орқали юқори иш муваффақият.
Бошқарув тармоғи (жадвали) баҳолаш ва бошқарувни ривожлантириш воситаси сифатида мўлжалланган. Бу вазифа учун ташвиш ва одамлар учун ташвиш ўртасида мувозанат зарурлигини ва иккаласининг ҳам юқори даражаси бир вақтнинг ўзида мумкин (ва жуда самарали) эканлигини тан олади.
Бир ўқ одамларнинг ғамхўрлигини, иккинчиси - ишлаб чиқариш ҳақида ва ҳар бир ўқда 1дан (паст) ва 9гача (юқори) балларни белгилаганлар.
Анкета фойдаланувчилар жадвалдаги индивидуал позицияларини таҳлил қилишлари ва кўрсатишлари учун яратилган. Бу бошқарувни ривожлантириш учун шахсларнинг бошқарув услубларини ва заифлик ёки номутаносиблик соҳаларини таҳлил қилиш воситаси сифатида ишлатилиши керак.