Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарⱪанд иⱪтисодиёт ва сервис институти з

Башоратли амал қилиш шкаласи (predictive validity) кўриниши³⁵⁰

Усул тури	% фирмалар томонидан фойдаланиш	Башоратли асослилик
Интервю (Interviews)	92	0.17
Манбалар (References)	74	0.13
Иш намунаси (Work sampling)	18	0.57
Баҳолаш марказлари (Assessment centres)	14	0.40
Шахсий маълумотларни киритадиган тест (Personality tests)	13	0.40
Билим имкониятларини баҳолаш тестлари (Cognitive tests)	11	0.54
Биографик таҳлил (Biodata (bio graphy analysis)	4	0.40
Графология (қўл ёзуви таҳлили)	3	0.00

Йилда статистика, атама "башоратли ҳақиқийлик" келажакда бошқа ўзгарувчининг қийматини тахмин қилиш учун бирон бир миқёсда ёки тестда тахминни ишлатиш мақбул бўлган даражани англатади.

1-мисол. Компания ишга қабул қилган барча шахсларга 40 саволли ишга қабул қилиш тестини ўтказиши ва кейин бир йилдан сўнг ходимларнинг меҳнат унумдорлигини баҳолаши мумкин. Агар тестдаги баллар ва ходимларнинг маҳсулдорлиги ўртасида юқори даражадаги боғлиқлик мавжуд бўлса, унда биз тестдан шахснинг келажакдаги маҳсулдорлигини башорат қилиш учун фойдаланиш тўғри деб айтишимиз мумкин.
2-мисол. Тадқиқотчилар IQ тестини 100 кишига топширишлари ва 10 йилдан кейин ушбу шахсларнинг йиллик даромадларини кузатишлари мумкин. Агар IQ тестидаги баллар ва жисмоний шахсларнинг йиллик даромадлари ўртасида юқори даражадаги боғлиқлик мавжуд бўлса, тадқиқотчилар тестдан жисмоний шахсларнинг келажакдаги даромадларини башорат қилиш учун фойдаланиш тўғри еканлигини айтишлари мумкин.
Икки ўзгарувчи ўртасида "юқори" корреляция деб ҳисобланадиган аниқ қиймат йўқ. Бироқ, синов ва уни ўлчаш учун белгиланган конструкция ўртасидаги корреляция қанчалик юқори бўлса, синовнинг башоратли ҳақиқийлиги шунчалик юқори бўлади.
Мисол учун, агар бир йилдан кейин ишга қабул қилишдан олдинги тест ва ходимларнинг маҳсулдорлиги ўртасидаги боғлиқлик 0,86 бўлса, бу тест фақат 0,35 корреляцияга эга бўлган тестга нисбатан ходимларнинг маҳсулдорлигини башорат қилади.
Бироқ, ҳатто жуда паст кўринадиган корреляция (r = 0,35 каби) ҳам иш берувчи учун фойдали бўлиши мумкин, чунки бу уларга ҳеч бўлмаганда ходимнинг қанчалик самарали бўлиши мумкинлигини кўрсатади.³⁵¹