Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi o‘zbekiston respublikаsi rаqаmli texnologiyalаr vаzirligi o. O. Zaripov, M. O. Atajonov
Nosinusoidal rejimlarda reaktiv quvvatni o‘lchash vositalari
Download 2.61 Mb. Pdf ko'rish
|
64d5b5c1e8544 4-Monografiya. REAKTIV QUVVAT. 2-qism
4.3. Nosinusoidal rejimlarda reaktiv quvvatni o‘lchash vositalari
Hozirgi davrda respublikamizning korxonalaridagi aktiv va reaktiv quvvatlarni o‘lchash ana’naviy (usulda) asboblarida kuchlanish nosinusoidalligi darajasiga bog‘liq bo‘lmagan va tarmoqdagi tokda o‘lchanadi. Oniy momentning m aylanish qiymati elektrdinamikli vattmetrda oniy tok va kuchlanishi ko‘paytmasiga proporsionaldir: 63 4.15-rasm. Uch fazali asboblarda reaktiv quvvatni o‘lchash usuli va vektorli diagramma sxemasi Bu ifoda asboblar ho’lg‘amlardagi kichik qiymatli induktivlik kuchlanishi uchun aniq harakatlanuvchi va harakatsiz g‘altaklarning o‘zoro induktivligi to’g’ri bo’ladi. Momentning davr bo‘yicha o‘rtacha qiymati yuqori garmonikani hisobga olishda aktiv quvvatga proporsionaldir. Shuni hisobga olish kerakki, bu faqat kichik ko‘lamli chastota uchun aniqliligi vattmetr ko‘rsatgichlariga induktivlik va vattmetr elementlarning o‘zaro induktivligining chastotasiga bog‘liqligi ta’sir qilmaganidagi holatiga asosdir. Reaktiv quvvat o‘zgarganida xatolik yanada ortadi, bu uch fazali tarmoqqa asboblarning balans sxemasi bilan bog‘liq. Bu holatda aylanish moment bitta faza tokining boshqa kuchlanish ko‘paytmasiga proporsional. Agar ta’minlovchi kuchlanish sinusoidalli, simmetrik va muvozanatli bo‘lsa, vattmetrning aylanuvchi momenti reaktiv quvvatning asosiy garmonikalariga proporsionaldir: Elektronli qurilma nosinusoidallik shoraitlarda reaktiv quvvatni o‘lchash uchun eng zamonaviy va kelajagi bor hisoblanadi. 4.16-rasmda reaktiv quvvatning almashinuvni qurilmaning tuzilishli sxemasi tasvirlangan. 64 TT tok va TN kuchlanish transformatorlaridan olingan, signallar 1 va 2 o‘zgartgichga kiradi, ularning chiqishida kuchlanishning talab qilingan darajasi ta’minlanadi, keyinchalik ko‘paytirgich 3 kirishiga ko‘paytirgich 5 ning chiqishidagi kuchlanish oniy quvvat R ga proporsionaldir. 4.16-rasm. Almashuv reaktiv quvvatni o‘lchash uchun qurilmaning tizimli sxemasi Ko‘paytirgich 5 dan integrator 4 ning kirishiga signal kiradi va 5 blok vaqtini ulovchi τ tug‘irlagich 7 integrator 4 chiqishidagi signal aktiv quvvatga proporsional. Kuchlanish bilan birga 5 blok chiqishda u ko‘paytirgich 6 ga kiradi, bu yerda πτ/T R miqdoriga kuchlanish proporsional shakllanadi. Blok 7dan tug‘rilangan kuchlanish, integrator 8 kirishiga kiradi. O‘lchaydigan blok 10 bilan signallar 4, 6, 8 bloklari chiqishlaridan, jamlagich 9 kirishiga, u yerda kuchlanish reaktiv quvvatga proporsional shakllanadi . Reaktiv quvvatni o‘lchash shu ekvievalentli sinusoidal usulda amalga oshiruvchi sxema. 4.17-rasmda ko‘rsatilgan, qurilma o‘z ichiga 1 va 2 kuchlanish va tokni uzatgichlar va o‘lchash zanjirlariga kuchlanish TN va TT tok transformator ulanishlari kiradi. 1 va 2 o‘zgartirgichlardan kuchlanish 3 ko‘paytirgich kirishiga kiradi, u yerda oniy quvvatga proporsional ravishda signal shakllanadi. Keyinchalik bu signal blok 4 da integrallanadi va kvadrator 5 kirishiga qabul qilinadi, uning chiqishiga invertor 6 ulangan bo’ladi. 65 Signallar 1 va 2 o‘zgartirgichlar chiqishidan shunday 7 va 9 lar kvadratorlar kirishiga uzatiladi, keyinchalik esa integratorlar 8 va 10 lar kirishiga, u yerda amaldagi kuchlanish va tok qiymatlariga proporsional ravishda kuchlanish shakllanadi. Ko‘paytirgich 11 da, S2 = U2· I2 to‘la quvvat kvadratga proporsional ravishda signal shakllanadi. Signallar 6 va 11 bloklar chiqishlaridan jamlagich 12 kirishiga kiradi, u yerdan 13 ildizdan chiqarish blokiga reaktiv quvvat blok 14 da o‘lchanadi. Ko‘rib chiqilgan reaktiv quvvatni o‘lchash sxemalari analogli sifatida huddi shunday tez va aniq o‘lchaydigan, tezkor sonli qurilmalarda yaratilishi mumkin. 4.17-rasm. Ekvivalentli sinusoida usulida reaktiv quvvatni o‘lchash uchun qurilmaning tizimli sxemasi Download 2.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling