Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi o‘zbekiston respublikаsi rаqаmli texnologiyalаr vаzirligi o. O. Zaripov, M. O. Atajonov
Download 2.61 Mb. Pdf ko'rish
|
64d5b5c1e8544 4-Monografiya. REAKTIV QUVVAT. 2-qism
|
72 V BOB. KONDENSATOR QURILMALARNI HIMOYALASH TURLARI KU ni ishlatishda shikastlanishi va ularni normal rejimlarida ishlashi: - kondensatorning shikastlanishi; - bo‘limlar qoplamalari oraliqlarida QT chiqishi izolyatorlar tashqi yuzalarida yoki bo‘limlar yon yuzalarida fazalar aro o‘tish, chiqish izolyatorlari tashqi yuzalarida yoki ichki tana orqali kondensator tanasiga to‘tashishi; - fazali QT va boshqalarining yerga zaminlanishi kondensatorlardan tashqari, qurilma elementlarida, yani kondensatorlar batareyalari shinalanishida QT bo’ladi; - nominal ishlash rejimlari: yuqori garmonikali ruxsat etilgan chegaralash toklarida kondensatorlar o‘ta yuklanishi ruxsat etilgan chegaralardan yuqori bo‘lganida kondensatorlar qisqichlarida davomli kuchlanish oshishi qisqa muddatga o‘ta kuchlanish (avtotransformatorlar yoki kommutatsiyali qurulmalar). Bo‘limlar qatlamlari ora QT qatlamlarda dielektrik siriqishi natijasida, shikastlanish turi ko‘p tarqalgan hisoblanadi, ularni ishlatishda kuch kondensatorlarida sodir bo‘ladigan nuqsonlar kondensator bo‘limlarini himoyalashda ichiga alohida o‘rnatilgan saqlagichlarda bajariladi. Uning ishlash sharti bo‘limlar biriktirilishi, kondensator batareyalar ulanish sxemalariga bog‘liq. Agar uch fazali kondensator har bir faza bo‘limi parallel ulangan bo‘lsa kondensator fazalari uchburchak ulangan holda kondensator batareyalari doimo parallel ulangan bo‘ladi va bo‘limlar qatlamlari orasidagi izolyasiya siriqishi ikki fazali QTga teng, bu kondensator qurilmadagi va bo‘lim shikastlanishini ajratish uchun yetarli. Boshqa ulanish sxemalarida bo‘limlar qoplamalari ora to‘tashuv faqat tokning bir nechaga ortishiga olib keladi, alohida o‘rnatilgan saqlagichlar orqali oquvchi tok lekin bu fazalar ora QT emas, bu tokning oshishi alohida o‘rnatilgan saqlagich ishlashiga etarli bo‘lmasligi mumkin. Shu sababli yuqori kuchlanishli kondensatorlar (3150-10500 V) bo‘limlarni himoyalash uchun alohida saqlagichlar bilan (jihozlanmaydi). Tokning oshishi va saqlagichning ishlamasligi himoyalanayotgan kondensatorlar yoki bo‘limlarni birorta bo‘limlarda yoki 73 kondensatorlarda kuchlanish oshishini keltirib chiqaridi va boshqalarida kuchlanish pasayishiga olib keladi. Kuchlanish oshishi hisobiga shikastlanish rivojlanishiga shorait yaratib beradi, bu vaqt o‘tishi bilan kondensator qurilmalarida ikki fazali QTga olib kelishi mumkin. Ularda ikki fazali QT sodir bo‘lmasdan qatlamlar orasidagi to‘tashuvga KUni qoplamlar ora to‘tashuvidan oldin ta’sir qiladigan himoya deb ataladi.U kondensatorlar kamroq shikastlanganlarida ishlashi kerak, ularni but saqlash va ta’mirlash imkoni bo‘lsin, va bitta kondensator shikastlanishi boshqa kondensator batareyalar shikastlanishiga olib kelmaydi. Qatlamlar ora to‘tatishdan himoya selektivli ishlashi kerak shikastlangan kondensatorni o‘chirib minimumli butlarini saqlab qolish. KUlarni qatlamlar ora to‘tashishidan himoya amalga oshirilishi: kondensatorlar uchun ichida alohida o‘rnatilgan saqlagichlarda bo‘limlarni himoyalash; kondensator uchun alohida o‘rnatilgan saqlagichlarda kondensatorlarni himoyalash; barcha batareyalarni uch fazali batareya sig‘imlariga teng emasligiga ta’sir etuvchi releda himoyalash. Birinchi ikki himoya bazasi faqat ikki fazali QTga ta’sir qiladi, bo‘limlarni alohida himoyasi kondensator ichiga o‘rnatilgani ko‘proq seletivli ishlaydi, faqat nuqsonli bo‘limni ajratishni kondensator qurilmalarida ko‘p fazali QT ko‘pincha qatlamlar ora to‘tashuv natijasida yuzaga keladi, lekin boshqa sabablar bo‘lishi ham mumkin. Bo‘limlari vertikal joylashtirilgan kondensatorlarda fazalar ora izolyasiya siriqishi sodir bo‘lishi mumkin, bu siriqishlar bo‘limlar yon tarafi yuzalarida yoki uninig sathi orasida sodir bo’ladi. Himoya jihozlari. Kondensatorlar ichiga o‘rnatiladigan himoyalardan tashqari, boshqa turlari mavjud: - polipropilyonkali pardasi metallashtirilgan o‘zi tiklanadigan; - ichiga kiritib o‘rnatiladigan schaqlagichlar; - yuqori bosimli rele; O‘rnatilishi zarur bo‘lgan kondensatorga tashqi himoya jihozlari. Himoyalar jihozi sifatida quyidagilarni qo‘llash mumkin: - avtomatik o‘chirgich: - 1.3 dan 1,5 In gacha o‘rnatmali ishlovchi issiqlikdan ajratgichli; - 5 dan 10 In gacha o‘rnatmali ishlovchi elektrmagnitli ajratgichli. 74 GI turdagi 1,5 dan 2In gacha yuqori tezlikda o‘chirish imkoniyatiga ega bo‘lgan saqlagichlar. In - kondensatorning nominal toki Misol: 3 fazali; Kabellarga qo‘yiladigan talablar. Amaldagi standartlarga mos ravishda, kondensatorlar uzoq vaqt davomida nominal tokdan 30% oshganini ushlab turishlari kerak. Shu standartlar talabiga ko‘ra esa, kondensatorga ruxsat etilgan sig‘imning nominal qiymatidan og‘ishi 10% dan oshmasligi kerak. Shunday qilib, kabel hisoblangan toki quyidagidan kam bo‘lmasligi kerak: Ya’ni, kabelning Ikab = 1,3·1,1·kondensatorni nominal toki In Download 2.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|