Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi abduhamid nurmonov struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari

Tilni transscndcnt o ‘rganish 
— tilni o'zgaruvchan, o ‘tkinchi, ikkinchi 
darajali belgilarini nolisoniy hodisalar bilan qorishiq holda o ‘rganish 
(Yelmslev).
Transform 
— transformatsiya natijasida liosil boMgan gap.
Transformand 
— ayni. Transform.
Transformatsiya 
— yadro gaplardan turli shakliy o'zgarishiar asosida 
asosiy ma’noni saqlagan holda ikkilamchi sintaktik qurilmalarning hosil 
qilinishi.
Transformatsiya qoidalari 
— transformatsiyani amalga oshirish uchun 
qoMlamladigan usullar.
Transformatsiya opcratori 
— operanddan transformni hosil qiluvchi 
vosita.
Uzus — 
til birligining koMiikmalar birligi sifatidagi izolii ( Yelmslev).
Figura 
— mazmuniy cng kichik birlik (Yelmslev).
Foncma -
1. Real talafi'uz qilinuvchi tovushlar abstraksiyasi (modcli, invarianti) 
( Boduen).
2. Muayyan til nuqtayi nazaridan kctma-kct boshqa mayda fonologik 
birlikka boMinmaydigan fonologik birlik (Trubetskoy).
3. Ovoz belgisining minimal ofxshashligi (Blumfild).
4. Farqlovchi (relevant) belgilar yigMndisi (Trubetskoy).
5. Funksional boMinmas takscma (Yelmslev).
1 5 2
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

6. 
Bir jum lani ikkmchisidan farqlash uchun xizmat qiluvchi til 
ifoda sistemasinfng minimal birligi (Glison).
Fonologik muhim (rclcvant) zidlanish 
— ma'lum bir tildagi ikki so'zni 
bir-biridan farqlash uchun xizmat qiluvchi zidlanish ( Trubetskoy).
Fonologik nomuhim (irrclcvant) zidlanish 
— ma'lum bir tildagi ikki 
so‘zni bir-biridan farqlash uchun xizmat qilmaydigan zidlanish (Trubetskoy).
Formant 
— so'zning qismini tashkil ctuvchi bog'liq shakl (Blumfilcl).