Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi abduhamid nurmonov struktur tilshunoslik: ildizlari va yo‘nalishlari

Funktiv 
— Tobc munosabat a'zolari (Yelmslev).
Funksional lingvistika 
- tahlil jarayonida lisoniy birliklarning strukturasi 
bilan birga, vazifasiga c'liborni qaratuvchi struktur lilshunosiik tarmog‘i.
Funksiya -
lT ahlil uchun shart-sharoit taqozo ctgan bog'iiqlik (Yelmslev).
2. Lisoniy birlik vazifasi (Trubetskoy).
3. Lingvistik biriiklar oTlasidagi tobc m u n o s a b a t (Yelmslev).
Shakl 
- sof munosabatlar strukturasi, sxcma (Sossyur).
Ekvipolcnt (tcng qimmatli) zidlanish 
- zidlanuvchi a'zolarning har 
ikkisi mantiqan tcng bo'lgan zidlanish. Masalan, opa-singil, ota-ona 
zidlanislii ( Trubetskoy).
Ekzoscntrik konstruksiya 
- gap shaklida ifodalangan sintaklik 
konstruksiya (Blumftld).
Ellipsis 
- yadro gap tarkibidan ayrim clcmentlarni soqit qilish yo‘li 
bilan transformandlarni hosil qilish qoidasi.
Empirik m etod- 
tildagi dcduktiv bosqichlikni (iycrarxiyani) o'rganish 
uchun qoilaniladigan mctod.
Empirik tamoyil 
— matnni uch xil talab asosida:
1) ziddiyatlardan holilik;
1 5 3
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2) tavsifning to'liqligi;
3) soddalik, o ‘rganish (Yelmslev).
Endosentrik konstruksiya 
- birikmani uning yctakchi qismi bilan 
almashtirish mumkin bo‘lgan konstruksiya (Blumfild).
Episcmcma 
— tagmcmaning ma’no tomoni (Blumfild).
Erkin almashinish distributsiyasi 
- bir xil qurshovda ikki clcmentning 
biri ikkinchisi o'rnida kelib, ma'noni o'zgartirmaydigan munosabat.
Erkin morfcma 
— jumla bo'lib kclish imkoniyatiga cga boMgan shakl 
(Blumfdd).
Erkin shakl 
— boshqa shakllardan alohida qo'llanuvchi shakl (Blumfdd).