Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti
Download 0.78 Mb. Pdf ko'rish
|
3-6 iqt im-20 N.Hojiyev-Birjalarning iqtisodiy mohiyati
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mavzu: Birjalarning iqtisodiy mohiyati Buxoro 2022
- 1. Birja tushunchasi, birjalarning iqtisodiy funksiyalari. 2. Birja savdolarini o’tkazish qoidalari 3. Yarmarka va ko’rgazmalarning tashkil etilishi
- Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati . KIRISH
|
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot (TARMOqLAR VA SOhALAR bO’YIchA) 2-mutaxassislik 3-6 iqt im-20 guruh talabasi Hojiyev nodirbekning Birja va rieltorlik ishi fanidan tayyorlagan mustaqil ishi Mavzu: Birjalarning iqtisodiy mohiyati Buxoro 2022 Mavzu: Birjalarning iqtisodiy mohiyati Reja: Kirish 1. Birja tushunchasi, birjalarning iqtisodiy funksiyalari. 2. Birja savdolarini o’tkazish qoidalari 3. Yarmarka va ko’rgazmalarning tashkil etilishi 4. Vositachilik faoliyatining mazmuni va vositachilik faoliyatining asosiy turlari 5. Birja savdosidagi vositachilar va ularning vositachilik xizmatlari Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. KIRISH Qadimdan «Birja» so’zi quyidagi uch xil voqyealikni ifodalash uchun qo’llanilgan: birinchidan, sotuvchi va sotib oluvchilarni bir joyda yig’ilishini, ikkinchidan bunday yig’ilishlarni o’tkazish joyini va uchinchidan shu vaqtda amalga oshiriladigan savdo-sotiqlar yig’indisini. Bu fikrlarning hammasi jamlansa. Ma’lum tarzda tashkil etilgan bozor yoki birja degan ma’no chiqadi. Birjaning o’ziga xos xususiyati shundaki, u har doim ulgurji tarzda olib boriladi, savdo buyumi bo’lim esa ma’lum bo’lgan xususiyatlari, tavsilotlari avvaldan ko’rsatilgan, lekin sotish joyida yo’q bo’lgan qimmatbaho buyumlar, xom ashyo va mahsulotlar, qimmatbaho qog’ozlar, xizmat ishlari, ish kuchi va boshqalar bo’lishi mumkin. Birja bozori uchun xos bo’lgan narsalardan yana biri shuki, bu yerda ishbilarmonlarning muomala yoki oldi-berdi operasiyalari xar doim ko’pchilik oldida, avvaldan belgilangan vaqtda va belgilangan joyda olib boriladi. Bundan maqsad shuka, xoxlaganlarning barchasi bunday savdoda ishtirok etish imkoniyatiga ega bo’lsinlar. Umuman «Birja» so’zi lotincha «BURSA» va nemischa «VORSE» so’zidan kelib chiqqan «cho’ntak» ma’nosini bildiradi. XV asrda Niderlandiyaning Bryugge shahridagi Van der Burs ismli savdogarning uyi oldidagi maydonda turli xil mamlakatlardan kelgan savdogarlar sotiladigan va olinadigan tovarlarni aslini aniq ko’rsatmay turib savdo to’g’risidagi ma’lumotlar bilan fikr almashishi va chet el veksellarini sotib olish va savdo operasiyalarini bajarish uchun to’planganlar. Van der Bursning tamg’asiga tushirilgan yana shu charm cho’ntakning uchta shakli uning uyi darvozasiga joylashtirilgan edi, natijada «birja» so’zi odatga kirib butun Yevropa kontinenti bo’ylab Rosssiyada ham yoyilib ketdi. Birja eng qadimiy savdo instituti bo’lib, hozirgi birja tashkilotlarini yaratilishi, savdoning rivojlanishi, yirik savdo markazlarining tarkib topishi, savdogarlar guruhlarini ko’plab yuzaga kelishi bilan bog’liqdir. Demak, hozirgi birjalarning avlodi bo’lib, bozor va yarmarkalar hisoblanadi. Bozorda savdo muttasil olib borilar edi, ammo birjadan farq qilgan holda bozorda tovarning asli sotilib, odatda xarid qiluvchilar bo’lib tovarni iste’mol qiluvchilar hisoblanar edi. Yarmarkalarda tovarni o’zi bo’lmay uning namunasi, ulgurji partiyalari bo’yicha savdo qilinar edi va uni savdo vositachilari xarid qilar edilar. Yarmarkalarda eng kamyob va chaqqon tovar bo’lib pul hisoblanar edi. Yarmarkalar bir yilda bir necha marta o’tkazilar edi. Odatda. Yarmarkalar halqaro savdoni rivojlantirishga xizmat qilar, bozor esa cheklangan rayonlarda savdo oborotini taxminlar edi. Download 0.78 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|