Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojiar —bu kishilaming hayot kechirishi Ya kamol toplshi hamda jamiyatia ma’lum mavqega ega boiishi uchun zarur boigan turli-tuman noz-ne’matlar, ya’ni barcha mahsulot va xizmatlar majmuasidir.
Ehtiyojiar tarkiban g‘oyat xilma-xil, lekin ular ikki yirik gurohga ajratiladi;
moddiy mahsulotlarga bo‘lgan ehtiyoj. Oziq-ovqat, kiyim--kechak, turarjoy, uy asbob-anjomJari, kommunikatsiya (transport va aloqa) vositalari va boshqalarga boigan ehtiyoj —bu moddiy ehtiyoj boladi;
turli XKinatlai^a boigan ehtiyoj. Bunga talim, tibbiy yordam, jismoniy tarbiya va sport, dam olish, sayohat va madaniy-ma’rifiy xizmatlarga boigan ehtiyoj kiradi. Bu ehtiyojni ijtimoiy (sotsial) ehtiyoj, deb atashadi. Iqtisodiyot ham moddiy, ham ijtimoiy ehti-yojlami birgalikda qondirishga xizmat qiladi. Inson uchun ahami-yatiga qarab birlamchi va ikkilamchi ehtiyojiar bo'ladi.
Birlamchi ehtiyoj “ bu moddiy, birinchi navbatda qondiri-ladigan, eng zarur boigan ehtiyoj hisoblanadi, bunga ovqatlanish, kiyinish, turaijoyga ega bolish kabi ehtiyojiar kiradi.
Ikkilamchi ehtiyojiar —bu ko'pincha nomoddiy, ya’ni ijtimoiy ehtiyojiar boladi, bunga bilim olish, malaka oshirish, davolanish, dam olish kabi ehtiyojiar kiradi. Ammo iqtisodiyot rivojlanib, mo1-ko1chilik boigan sharoitda moddiy ehtiyojiar qondirilgan
boiib, ijtimoiy ehtiyojlar birinchi o'ringa chiqadi. Kishiiar bir xi! boimagao ularning ehtiyoji jiddiy tabaqalashgan bo'Iadi. Ehtiyojlar kishilarning yoshiga, jinsiga, millatiga, diniga, bUim darajasiga, kasbi-koriga, oilaviy ahvoliga va qayerda istiqomat qilishiga qarab farqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
