Oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. ‘Lmas0V, A. Vahobov

r

Sizga nimaning tovushi yoqadi, dutornikimi yoki tanburnikimi?

—^- Menga osh suzilayotgan paytdagi kapgirning tovushi yoqadi. J
Yosh bilan qarining, erkak bilan ayolning, talaba bilan ishchi-ning, olim bilan dehqonning, shaharlik bilan qishloqlikning ehti-yojlari bir xil bolmasligi turgan gap. Ehtiyojlar ularning kimga taah luqli bo‘lishi jihatidan ham farqlanib 4 turga ajratiladi:

0. 
   individual, ya’ni yakka ehtiyoj. Bu ayrim kishining yoki xonadonning ehtiyoji;
   
1. 
   guruhiy —korporativ ehtiyoj. Bu ayrim guruhlarga, masalan, jamoalarga birlashgan kishilarning umumiy ehtiyoji;
   

0. 
   Hududiy ehtiyoj. Bu ayrim hududlarda istiqomat qiluvchi kishilarning birgalikdagi ehtiyoji;
   
1. 
   umumjamiyat ehtiyoji. Bu kishilarning jamiyat miqyosidagi hamma uchun umumiy boigan ehtiyoji. Buni umummilliy ehtiyoj, deb atash ham mumkin.
   

Bu ehtiyojlar turli darajadagi ehtiyojlar bo‘lib, ularning miq-dori va tarkibi ham bir xil emas.

Ehtiyojlar to‘xtovsiz yuksalib boradi, shu jihatdan ehtiyojlar doimo cheksiz bo‘ladi, chunki tobora yaxshi yashashga intilmagan inson umuman bo‘lmaydi. Kishiiar har doim ehtiyojlarini imkon

19

boricha to'laroq qondirishga intiladilar bu esa iqtisodiyotni rivojlan-tirishni talab qiladi. Demak, ehtiyojlar iqtisodiyotni harakatga keltiruvchi kuch hisoblanadi. Ehtiyojlarning cheksiziigini ehtiyoj-larning yuksalishi qonuni izohlab beradi. Bu qonun umumiqtisodiy bo'lib, hamma vaqt, hamma yerda amal qiladi. Bu qonun ilgarilari ham bo‘Igan, hozir ham mavjud, bundan keyin ham amal qilaveradi.