Ona davlat universiteti matematika- informatika fakulteti

Teskari bog’lanishli to’rlar. Yuqorida ko’rilgan to’rlarda teskari bog’lanishlar yo’q yedi, ya’ni qandaydir qatlamning chiqishidan chiqib, xuddi shu qatlam yoki oldingi qatlamlar kirishiga boruvchi bog’lanishlar yo’q yedi. Bunday to’rlar to’g’ri tarqaluvchi to’rlar sinfini tashkil qiladi va ular katta qiziqish uyg’otadi va juda keng ravishda qo’llaniladi. Chiqishlarida kirishlariga bog’lanish bo’lgan to’rlar teskari bog’lanishli to’rlar deyiladi. Teskari bog’lanishlari bo’lmagan to’rlarda xotira yo’q, ularning chiqishi faqat ayni paytgai kirishlar va vaznlar bilan aniqlanadi. Ayrim ko’rinishdagi teskari bog’lanishli neyron to’rlarida chiqish qiymatlari kirishga qaytariladi, oqibatda chiqish ayni paytdagi kirish va oldingi chiqish bilan aniqlanadi.
Shu sababli teskari bog’lanishli to’rlar inson miyasining qisqa muddatli xotirasi xossalariga o’xshash xossalarga yega bo’ladi. To’r chiqishlari qisman oldingi kirishlarga bog’liq bo’ladi.

Xemmingning neyron to’rlari haqida tushuncha

Yuqorida aytib o’tilgandek, ba’zida tarmoq shaklni aniqlay olmaydi va notug’ri shaklnng qiymatini chiqaradi. Bu tarmoqning chegaralanganligini bildiradi. Xopfild tarmog’ida saqlanib qoluvchi shakllar soni m, 0.15•n tadan oshib ketmasligi kerak. Bundan tashqari, agar ikkita A va B shakllar bir biriga juda uxshash bo’lsa, u holda ular tarmoqda kesishgan assosiasiyalarni tashkil etadi, ya’ni tarmoqqa A ni qiymatlarini berish B ni tarmoqdan chiqaradi, yoki aksincha.

6-rasm. Xemming tarmog’ining strukturali sxemasi.

Agar tarmoq shaklning aniq nomerini chiqarsa, u holda assosiativli xotira Ximming tarmog’ini yetarlicha yaxshi qo’llaydi(3-rasm.).
Tarmoq ikkit aqatlamdan iborat. Birinchi va ikkinchi qatlamlar m neyronlardan iborat bo’ladi, bu yerda m shakllar soni. Birinchi qatlamdagi neyronlar n ta tarmoq kirishi bilan bog’langan sinapslardan iborat. Ikkinchi qatlamdagi neyronlar teskari aloqa qiluvchi sinapslar bilan bog’langan. Yagona musbat teskari aloqadagi sinaps o’zining neyronlari bilan bog’langan.
Tarmoq ishining maqsadi, barcha tasvirlar bilan testlanayotgan tasvirlar orasidagi maofani topish sanaladi. Ximming masofasi bu ikkita binar vektorlarning bitlardagi farqi tushiniladi. Tarmoq namuna bilan no’malum tasvirlar orasidagi minimal Ximming masofasini tanlashni amalga oshiradi va natijada bu tasvirga mos bitta neyron faol bo’lib qoladi.
Birinchi qatlamga og’irlik koeffisiyentlarini ta’minlashda va faollashtiruvchi funksiyaga qiymat berish qo’yidagicha amalga oshiriladi

x
 ⁱ , i=0...n-1, k=0...m-1