Ona tili va bolalar adabiyoti

428-mashq. Egasi ifodalangan gap tuzing. Shu gap asosida shaxsi ma’lum va 
shaxsi topilmas gap hosil qiling. 
Namuna: Biz bolalar adabiyotini chuqur o‘rganyapmiz. – Bolalar adabiyotini 
chuqur o‘rganyapmiz. – Bolalar adabiyotini chuqur o‘rganish kerak. 
 
429-mashq. O‘qing. Atov gaplarni toping. Bu gaplar ko‘z oldingizda nimani 
gavdalantirishini tushuntiring. 
1. Bahor. O‘riklar oppoq gulladi, olcha novdalari munchoq-munchoq 
bo‘rtdi. (Mirmuhsin) 2. Qiyom chog‘i edi. Quyosh damini g‘ir-g‘ir 
esgan shamol kesar edi. (Oybek) 3. Biyday dasht. Sokinlik. Otlar olg‘a 
bosadi. (Sh. Xolmirzayev) 4. Iliq tun.. Qo‘shoyoqlarning chiyillashi, 
ahyon-ahyonda dardchil buzoqning azob chekib ingrashi singari sovuq 
nidolar ham eshitiladi. (J. Abdullaxonov) 5. Oppoq qor. Qosh qoray-
ganda, yupun kiyingan odamlar qunushib, dildirashib, choyxonaga to-
mon kela boshladi. (A. Qahhor) 6. Fasli bahor. Qo‘shnim G‘afur 
G‘ulomning ellik yilligi. O‘shanda Bulbul Mamedov to‘yxonaning guli 
bo‘lgan edi. (H. Nazir) 7. Kuz kunlari. Ishkomlarda husayni, dilikaptar, 
kishmish, shivirg‘onilarning boshi yerga tegay deb engashgan. (S. Ab-
dulla) 8. Norin. Sho‘x daryo, asov daryo. Tutqich bermas telba daryo. 
(N. Safarov) 9. Ro‘parada past-baland cho‘qqilarini osmonga turtib, 
ko‘kish tuman pardasiga burkangan Chotqol tog‘lari. (P. Tursun)
 
430-mashq. So‘z-gaplarni aniqlab, ma’no turini ayting. 

---

202 
1. – Yaxshi ko‘rasanmi o‘zi? – Ha. Bir kun ko‘rmasam, yuragim 
jizillab turadi. (P. Tursun) 2. Xush kelibsizlar. Qani, dasturxonga 
marhamat. (S. Ahmad) 3. – Qalay endi, tuzukmisiz? – Shukur, rahmat. 
(S. Ahmad) 4. – Ona tilimizda odam «o‘zida» emas, aniq bir joyda, ma-
salan, kabinetda bo‘ladi. – Uzr, Saidmurod aka. (M. M. Do‘st) 5. – As-
salomu alaykum, Echkivoy buva – oldingi o‘ng oyog‘ini ko‘ksiga 
bosibdi. – Me-e, vaalaykum assalom, – deya qiroat bilan alik olibdi 
Echki. – Kam bo‘lma, bo‘tam. Otangga rahmat. (A. Obidjon) 6. Dod! 
Voy dod! Qaroqchilar bosdi!!! (M. Ismoiliy 7. – Barakalla, chevarim. 
Balli, himmatli qizim. (Q. Muhammadiy) 8. – Ehtimol, – dedi Otabek 
va nima uchundir g‘ayriixtiyoriy bir tebrandi. (A. Qodiriy) 9. – Aslo 
bizdan bemaslahat ish qilmang, Madaminboy. – Albatta, albatta, taqsir! 
(P. Tursun) 10. Mustafo eshagiga xalacho‘p bosdi: – Xix, jonivor, xix! 
(M. M. Do‘st) 
6. Xayr, ey, bearmon kezgan qirlarim.
Xayr, ey, yiroqqa qochgan so‘qmoqlar. (A. Oripov)