Ona tili va bolalar adabiyoti

 
424-mashq. Gaplarni o‘qing. Shaxsi umumlashgan gaplarning kesimi qaysi 
shaxs shaklida bo‘lishini tushuntiring. 
1. Sinamagan otning sirtidan o‘tma. 2. Yerning sho‘rini yuvish uchun 
chilla suvi bilan sug‘oradilar. 3. Yomon bilan yo‘ldosh bo‘lma. 3. So‘y-
lamasdan o‘ylab ol. 4. Odatda ko‘chatni kuzda o‘tqazadilar. 5. Qildan 
qiyiq qidirma. 6. Oshga guruch solishdan oldin uning zirvagini yax-
shilab pishiradilar. 7. Farg‘ona vodiysida chaqaloqni ham sizlaydilar.
 
425-mashq. Quyida berilgan Navro‘z urf-odatlarini davom ettiring. 
Navro‘zda uy-joyni tozalaydilar. 
Navro‘zga qadar daraxtlar tanasini oqlaydilar. 
Navro‘zda bug‘doy undirib, sumalak pishiradilar. 
Navro‘zda yaxshi niyatlar qiladilar. 
 
426-mashq. Shaxsi noma’lum gaplarni aniqlang. Bu gaplarning kesimi qanday 
tuzilganini tushuntiring. 
1. Bularning qishloq bolalarimi yo shahar bolalarimi ekanligini ajra-
tib bo‘lmaydi. (M. Ismoiliy) 2. Hayotni qiyinchiliklar, muammolar oldi-
da yengilmas kishilargina rivojlantira oladilar. (O. Mo‘minov) 3. Ehti-
yot bo‘lishim kerak. Yana bir hiyla-nayrang to‘qiganga o‘xshaydi. 
(Oybek) 4. Bunaqa ayol bilan umrning oxirigacha yashab bo‘ladimi? 

---

201 
Hayotning nuqul kemtik tomonini ko‘radi. (S. Nurov) 5. Undan keyin 
tag‘in bir yigʻilishga borishga to‘g‘ri keladi. (O‘. Hoshimov) 6. Aql, 
fahm-farosat bilan ko‘ngilni yo‘lga solib turish kerak. (A. Qahhor)  
7. O‘rmon yoqalab to‘rt soat yurdik. (T. Rustamov) 8. Endi bolalik bo‘s-
tonidan hatlab o‘tib, o‘spirinlik davriga qadam qo‘ygansiz, hayot uchun 
kerakli kasb-hunar orttirish lozim. (M. Osim) 9. Teatr bilan dramaturgni 
et bilan tirnoqqa qiyos qilish mumkin. (N. Safarov) 
427-mashq. Berilgan kesim shakllarini qo‘llab gap tuzing. Bu gaplarda qanday 
mazmun umumiyligi borligini aniqlang. 
O‘qish kerak, bilish shart, borish lozim, asramoq darkor, eksa 
bo‘ladi.