Ona tili va bolalar adabiyoti

 

---

58 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
142- mashq. Berilgan so‘zlarni daraxt va meva ma’nosida qo‘llab gap tuzing. 
Namuna: O‘rik oppoq bo‘lib gulladi. O‘rik juda shirin ekan. 
 
Anor, o‘rik, nok, gilos, anjir, behi, olxo‘ri, tut, olma, jiyda. 

---

59 

Savollar: 
1. O‘zbek tilida mevali daraxtlar va ularning mevasi qanday nomlanadi? 
Daraxt va mevalar nomi ko‘p ma’noli so‘zmi yoki shakldoshmi?
2. Tilimizda qaysi mevaning daraxti boshqa so‘z bilan ataladi? 
143-mashq. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarning ma’nosidagi farqni tushuntiring. 
 
1. Tong otmay, tovuqlar qo‘ndoqlaridan tushmay, yana ishga tushar 
edi. (M. Ismoiliy) Kurk tovuqqa o‘n bitta tuxum qo‘ydik. Yigirma 
birinchi kuni birin-ketin to‘qqizta jo‘ja ochib chiqdi. 2. Yaylovda 
yoyilib yurgan qo‘y, sigir podalari, uyur-uyur yilqilar qiyosh nurlarida 
dalaning kuchiga kuch qo‘shadi. (N. Fozilov) Shundagina u eshakning 
panasida turgan qo‘yga ko‘zi tushdi. Qo‘zichoq esa onasining bag‘riga 
suqilib, miriqib emmoqda edi. (S. Anorboyev) Semiz qo‘yning umri 
qisqa. (Maqol) 3. Jun matolar esa qo‘y-qo‘zi, echki, tuya kabi hayvon-
larning junidan olingan iplardan tayyorlanadi. (“Kiyim nimadan tiki-
ladi?” matnidan) Echkilarga hamma hayron: nega Orifning echkisi bir 
tug‘ganda ikkita tug‘ar ekan-u, kolxozning echkilari nuqul bittadan 
tug‘ar ekan?(A. Qahhor) 
 
Qaysi gapdagi ajratib ko‘rsatilgan so‘z jins ma’nosini, qaysi gapdagi so‘z tur 
ma’nosini ifodalagan?