Ona tili va bolalar adabiyoti

156-mashq. Berilgan so‘zlarni affiksatsiya yoki kompozitsiya usulida yasal-
ganligiga ko‘ra ikki guruhga ajratib yozing. Affiksatsiya usuli bilan yasalgan 
so‘zlarning yasalish asosi va yasovchi qo‘shimchasini ko‘rsating. 
Kompyuterchi, uchburchak, yetakchi, issiqsevar, oshko‘k, so‘koshi, 
buklama, eruvchanlik, kungaboqar, tezpishar, to‘lqinli, ituzum, aqlli, 
eritma, boshpana, sachratqi, dunyoqarash, bug‘latgich, yopishqoq, tabi-
atshunos, urinma, chizma, yonuvchan, infraqizil, o‘zgaruvchan, bo-
domqovoq, anjirqoqi, andishali, agentlik, archazor, bachkanalashmoq, 
millatlararo, yomg‘irpo‘sh, beboshlik, nosimmetrik, yoysimon.
O‘zbekcha so‘zlar qanday usullar bilan yasaladi? Yuqoridagi soʻzlarning 
yasalish usulini izohlang. 
157-mashq. Berilgan o‘zbekcha so‘zlarni quyidagi guruhlarga ajratib yozing: 
1) turkiy so‘z + o‘zbekcha qo‘shimcha, 2) arabcha so‘z + o‘zbekcha qo‘shimcha, 
3) fors-tojikcha so‘z + o‘zbekcha qo‘shimcha, 4) ruscha-baynalmilal so‘z + 
o‘zbekcha qo‘shimcha, 5) turkiy so‘z + fors-tojikcha qo‘shimcha, 6) arabcha so‘z 
+ fors-tojikcha qo‘shimcha, 7) ruscha-baynalmilal so‘z + fors-tojikcha qo‘shim-
cha. Shunday so‘zlarga 5 tadan misol keltiring. 
Terimchi, andishali, go‘daklik, adabiyotchi, sportchi, bo‘linuvchan, 
mehrsiz, filtrlamoq, ajriqzor, sertuk, tekinxo‘r, notekis, o‘txo‘r, bebosh, 
mashinasoz, jurnalxon, nomukammal, gazsimon, bolalik, kesma, polk-
dosh, vazirlik, bachkanalshmoq, shofyorlik, demokratlashtirish, avval-
gi, zargarlik, mevachilik, radioaktivlik, qo‘yfurush, konussimon, besu-
yak, buyruqboz, noaniq, ma’rifatparvar, pichanbop, partadosh, mesh-
kobchi, haqoratlamoq, yonuvchan, egiluvchan, dutorchi, akusherlik, 
fokuschi. 

---

69 
Affiksatsiya usuli bilan yasalgan o‘zbekcha so‘zlar tarkibiga ko‘ra qanday 
turlarga bo‘linadi?