Onaxon jabborova, zuxra umarova

“Tarbiya” fanini o‘qitishda individual uslublar. “Tarbiya” 
fanini o‘qitishda individual uslublarning muhim o‘rni bor. Individual 
uslublar deganda mazkur fan bo‘yicha o‘ziga xos usul, uslub va 
yondashuvlarga ega o‘qituvchilarning tajribasi nazarda tutiladi. Shu 
sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilarini individual uslub bilan qurollantirish quyidagicha 
amalga oshiriladi: 
- o‘qitishning eng oson, maqbul va samarali uslublari bilan 
tanishtirish; 
- pedagogik 
va 
malakaviy 
amaliyot 
jarayonida 
ilg‘or 
o‘qituvchilarning tajribasi bilan tanishtirish; 
- talabada mavjud bo‘lgan uslubni rivojlantirish; 
- talabani o‘zi ustida ishlashga ko‘niktirish. 
Bunday 
yondashuv 
asosida 
bo‘lajak 
boshlang‘ich 
sinf 
o‘qituvchilarini individual uslubini shakllantirish imkoniyati mavjud.
“Tarbiya” fanini o‘qitishda individual uslublarni o‘zlashtirish 
jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi: 
- ilg‘or va tajribali o‘qituvchilarning o‘qitish uslublarini o‘rganib 
borish va ularning mashg‘ulotlarida ishtirok etish; 
41

---

- pedagogik 
adabiyotlar 
orqali 
mashhur 
o‘qituvchilarning 
tajribalarini o‘rganib borish; 
- malakaviy va pedagogik amaliyotlar davrida umumta’lim 
maktablari o‘qituvchilarining mashg‘ulotlarida ishtirok etish; 
- individual uslublar bo‘yicha izlanishlar olib borish. 
- Bunday yondashuv bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarida 
o‘qitishning individual uslublari bo‘yicha ko‘nikmani shakllantiradi. 
- o‘qitishning individual uslubida mutaxassisning psixologik 
mahorati ham aks etadi. Shu ma’noda har bir talaba o‘zining ruhiy 
tajribalari asosida individual uslub bo‘yicha izlanishlar olib borishi 
kutilgan samarani beradi. Buning uchun quyidagilarga amal qilish 
kerak: 
- izlanish jarayonida ruhiy ko‘tarinkilikka amal qilish; 
- o‘zi yoqtirgan individual uslubni o‘rganishga harakat qilish;
- boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining psixologik imkoniyatlari 
bo‘yicha ma’lumotga ega bo‘lish; 
- imkonqadar ijtimoiy psixologiya qoidalarini o‘rganish. 
Bunday 
yondashuv 
o‘qitishning 
individual 
uslublarini 
o‘zlashtirishda qo‘l keladi. Shuni ta’kidlash lozimki, har bir mohir 
pedagog aynan individual izlanish tufayli o‘zining o‘qitish uslubiga 
ega bo‘ladi. Pedagog olimlarning fikricha, individual uslubga ega 
bo‘lish uchun 3 yil yetarli muddat hisoblanadi. Shu ma’noda 
“Tarbiya” fanini o‘qitishda har bir boshlang‘ich sinf o‘qituvchisining 
individual uslubga ega bo‘lishidan jamiyat manfaatdor hisoblanadi. 
O‘qitishning individual uslubi ta’lim va tarbiya jarayonida bir 
xillikni oldini oladi hamda o‘qitish jarayonida turli xillikni tarkib 
toptiradi. O‘qitishning turli uslublar, yondashuvlar va yo‘nalishlarga 
ega bo‘lishi ta’lim va tarbiyaning samaradorligiga olib keladi. Shu 
sababli “Tarbiya” fanini o‘qitishda individual uslublarning o‘ziga xos 
amaliy ahamiyati bor. Oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak 
boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari individual uslublarni o‘zlashtirishi, bu 
borada alohida izlanishlar olib borishi va Ustozlar maslahatidan 
oqilona foydalanishi tavsiya etiladi. 
Kuzatishlar va tahlillar shuni ko‘rsatadiki, mamlakatimizda 
o‘zining individual uslubiga ega boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari ko‘p. 
Ayni paytda, axborot-kommunikatsion vositalar asosida ularning 
uslublarini targ‘ib qilish, pedagogik turkumdagi o‘quv adabiyotlarida 
bunday o‘ziga xos uslublarni tahlilini berish va ana shunday uslubga 
42

---

ega o‘qituvchilarning oliy ta’lim muassasasi bilan hamkorligini yo‘lga 
qo‘yish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Misol uchun, bu borada Toshkent 
viloyati Chirchiq davlat pedagogika institutida amaliy ishlar yo‘lga 
qo‘yilgan. Chirchiq shahri va viloyatning tumanlarida “O‘qish va 
matematik savodxonlik sinfi”, “Pedagoglar sinfi”, “Kelajak 
o‘qituvchisi” kabi amaliy tizimlar tashkil etilgan. Buning natijasida 
o‘quvchilar va o‘qituvchilarning institut bilan hamkorligi talab 
darajasida yo‘lga qo‘yilgan. Natijada Toshkent viloyatining 
maktablarida faoliyat ko‘rsatayotgan individual uslubiga ega 
o‘qituvchilarning tajribalarini targ‘ibot qilish imkoniyatlariga ega 
bo‘linmoqda.
Shunday qilib, “Tarbiya” fanini o‘qitishda noan’anaviy shakllar-
ning imkoniyatlaridan oqilona foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
Buning uchun oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich 
sinf o‘qituvchilari o‘qitishning noan’anaviy shakllarini o‘zlashtirishi 
taqozo etiladi.