O‘quv qo‘llanma

BUXORO VILOYATI QISHLOQLARI 
Xujoda [qishlog‘i] Buxorodan Baykandga boradigan yo‘lning o‘ng 
tomonida [shahar] dan uch farsax [masofa] da joylashgan. U bilan yo‘l 
orasidagi [masofa] taxminan bir farsax. 
Mug‘kon [shahridan] besh farsax [masofa] da, Baykand yo‘lining 
o‘ng tomonida. U bilan yo‘l orasidagi [masofa] uch farsax. 
Zandana shaxardan to‘rt farsax [masofa] da, shahardan shimolda 
[joylashgan]. 
Namijkat at-Tavovisga boradigan yo‘lning chap tomonida, 
[shahardan] to‘rt farsax [masofa] da. U bilan yo‘l orasidagi [masofa] 
taxminan yarim farsax. 
Karminiyadan Xudimankangacha as-Sug‘d tomonga [yurganda] bir 
farsax. Xudimankan bilan Samarqand yo‘li orasidagi [masofa] bir g‘alva 
[Buxorodan] Samarqandga boradigan yo‘ldan chapda. 
Madyomijkat as-Sug‘d daryosining orqasida, Xudimankandan 
yuqoriroqda, bir farsax masofada [joylashgan]. 
Xarronkat Karminiyaning qarshisida, bir farsax [masofa] da 
daryoning orqa [tomoni] da [joylashgan]. 
 
(Ибн Hавqал. Китоб сурат ал-ард /Араб тилидан таржима ва 
изоhлар муаллифи Ш.С.Камолиддин. –Т.: “Ўзбекистон миллий 
энциклопедияси” Давлат илмий нашриёти, 2011. –Б.40-52.) 
 
 
 
Badriddin Kashmiriyning “Ravzat ar-rizvon” asaridan 
Abdullaxonning hijriy 996/1588 yildagi quyidagi farmonlari Xo‘ja 
Sa’d manfaatlariga qaratilgan edi. 
“U G‘ANIDIR! 
Abulg‘oziy Abdullo bahodirxon so‘zimiz! 
Nomdor birodarlar, saodatyor farzandlar, zavi al-iqtidor amirlar, 
kifoyat osor vazirlar, din va davlat arboblari, mulk va millat a’yonlari 
bizning oliyhazrat, valoyat martabat, hidoyat manzilat, irshodpanoh, 
maorif dastgoh… Hazrat Sayyid al-mursalin avlodi Xoja Kalon Xojaga 
nisbatan irodat va ixlosimiz komillik nihoyasida ekanligini [yaxshi] 
biladilar. Binobarin, hukm qildikki, YAzd va Isfahon viloyatlarini onhazrat 
va [ul zotning] xodimlariga niyoz qildiq. [Bu mavzelarni] onhazratning 
maxsus darubasti deb bilib, daxl qilmasinlar va onhazrat gumashtalari 

---

290 
vakillari tasarrufiga o‘tkazsinlar. Mazkur viloyat a’yoni va arboblari [buni] 
o‘z hujjat va muhrlari bilan tasdiqlasinlar. Hijriy 996 yil”.