“O‘quvchilarning tabiiy-ilmiy savodxonligini baholashda xalqaro dasturlar va taqqiqotlar” o‘quv kursining

Javob: DNK molekulasida jami nukleotidlar soni 26518
 
Uchinchi darajali masalalar 
1. Nuklein kislota molekulasi nukleotidlari o‘zaro fosfodiefir bog‘i orqali 
birikadi. Tarkibida 52 ta aminokislota bo‘lgan oqsil haqida axborot saqlovchi DNK 
qo‘sh zanjirida nechta fosfodiefir bog‘i bor?
Yechilishi: 
1 ta aminokislotani 3ta nukleotid kodlaydi
1) 52 × 3=156 nukleotidbu DNK ning bir zanjiridan axborot olgan i-RNK dagi 
nukleotidlar
2) 1-zanjirda – 156 nukleotid 156-1=155 fosfodiefir bog‘
2-zanjirda – 156 N 156-1=155 fosfodiefir bog‘
155+155=310 jami fosfodiefir bog‘lar
Javob: DNK qo‘sh zanjirida nechta fosfodiefir bog‘i 310 ta  
2.Nuklein kislotalar molekulasida nukleotidlar o‘zaro fosfodiefir bog‘lari 
orqali bog‘lanadi. DNK molekulasida 598 ta fosfodiefir bog‘i bo‘lsa va undagi 
adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarni 20% tashkil etsa, ushbu DNK 
molekulasidagi guanin va sitozin nukleotidlarini sonini aniqlang?
Yechilishi: 
1) 598+2=600N DNK dagi barcha nukleotidlar
2) 600---100%
x---20%x=(600*20)/100=120
A=120T=120 
3) 600---100%
x---30%x=(600*30)/100=180
G=180 ; S=180
Javob: DNK molekulasidagi guanin va sitozin nukleotidlarini sonini 180 
tadan 
3. 6600 molekulyar og`irlikdagi oqsil sintezlashda ishtirok etgan DNK 
molekulasi uzunligi aniqlang. Oqsildagi bitta aminokislotaning o`rtacha og`irligi 
120, qo`shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm.
Yechilishi: 
1)6600:120 =55 ta aminokislotadan iborat ekan oqsil molekulasi. 
2) 55×3=165 nukleotidlar (Bitta triplet bitta aminokislotani kodlashini 
hisobga olgan holda nukleotidlar sonini topamiz) 
3) 165×0.34=56,1n.m
Javob: DNK molekulasi uzunligi56,1n.m 
To‘rtinchidarajali masalalar 

---

1. A=(G+S) holatda umumiy vodorod bog‘lar soni 126 ta bo‘lsa, DNK 
fragmentidagi fosfodiefir bog‘lar sonini hisoblang. 
1)Ushbu masalani ishlashda ikki noma’lumli tenglamadan foydalaniladi. 
x A -- T (A-T soninix-noma’lum qilib olinadi) 
y G – S(G – S soniniy-noma’lum qilib olinadi ) 
2)A bilan T o‘rtasida 2 ta vodorod bog‘ bo‘lagani sababli 2x qilib olinadi 
G bilan S o‘rtasida 3 ta vodorod bog‘bo‘lagani sababli 3y qilib olinadi 
1.Ushbu tenglamani tuzaladi. 
/2x + 3y = 126 
\x = 2y 
2. Tenglamadagi x-noma’lumni tenglashtirish uchun x = 2y,2ga 
ko‘paytiriladi. 
/2x + 3y = 126 
2*
\x = 2y 
3.Bunda x-noma’lum tenglashgani uchunqisqarib ketadi.  
/2x + 3y = 126 
\2x = 4y 
4./+ 3y = 126 
\-4y= 0 
7y=126 
y=18 
x = 36 A-Ty = 18 G-S 
3) 36×2 + 18×2 = 108(Umumiy nukleotidlar soni)
4)108 - 2 = 106 (Fosfodiefir) 
Javob: DNK fragmentidagi fosfodiefir bog‘lar sonini 106 ta 
2. 2820 ta fosfat kislota molekulasiga ega DNK tarkibida 850 ta dezoksiriboza 
molekulasi bo‘lgan G nukleotidi bo‘lsa, ushbu DNK fragmentidagi A va T 
nukleotidlari orasida nechta vodorod bog‘i bo‘ladi?