O’rganilayotgan mavzu: Muloqot psixologiyasi

Ongli ravishda amalga oshiriladigan va maqsadni ko’zda tutgan barcha ixtiyoriy harakatlar irodiviy harakatlar deb ataladi.

• Ongli ravishda amalga oshiriladigan va maqsadni ko’zda tutgan barcha ixtiyoriy harakatlar irodiviy harakatlar deb ataladi.
• . Kishi suv ichkisi kelib satkanga qo’l uzatdi va unga suv quyib ichdi. Bu garchi bajarish qiyin bo’lsa ham aniq maqsadga qaratiladi shu sababali irodaviy harakatdir. Har bir kishining qandaydir qiyinchiliklarini, quyilgan maqsad yo’lida g’ov bo’lib turgan to’siqlarni yengishiga, lozim bo’ladigan harakatlarni amalga oshirishiga to’g’ri keladi. Bu harakat chinakam irodaviy harakatlar deyiladi. Ularda ongning ishlashi bilan bog’liq shaxsiy faollik namoyon bo’ladi.
• Kishining о ‘z oldiga qo ‘yilgan maqsadga erishish uchun ichki va tashqi to’siqlarni harakat уordamdai yengish vaqtida vujudga keladigan psixik jarayon iroda deb ataladi.
• Kishi yengadigan tashqi to’siq deganda - ishning o’ziga hos qiyinchiliklari, uning murakkabligi, har xil xalal berishlar, boshqa kishilarning qarshilik ko’rsatishi, ishning ogir sharoitlari va shu kabilar tushuniladi.
• Ichki to’siqlar - kishi o’zini ishlashga, charchovni, bajarilishi kerak vazifasiga aloqasi bo’lmagan boshqa biror narsa bilan shug’ullanish istagini engishga majbur qilish, qiyin vaqtda belgilangan narsani bajarishga xalal beradigan shaxsiy mayllardir. Ichki to’siqlarga zararli odatlar mayllar istaqlar kiradi. "Iroda" termini bilan shaxsning qiyinchiliklarini yengib aniq maqsadni ko’zlab harakat qilish qobilyati tushuniladi.

O’ziga mahliyo qiluvchi maqsadga erishish yo’lida xavf-xalar, yo’qotish dahshati, muvaffaqiyatsizlik bilan hamohang, ogoh, dadil harakat tavakkalchilik deyiladi. Tavakkalchilikda yutuq bilan yo’qotish uyg’unlashib keladi, yutuq quvonch nashidasini uyg’otsa, omadsizlik jazo, moddiy va ma’naviy yo’qotishni keltirib chiqaradi. Shunga qaramay, insonlar tavakkal qilish harakatidan voz kechmaydilar. Tavakkalchilik harakatining ikki sababi farqlanadi.

• O’ziga mahliyo qiluvchi maqsadga erishish yo’lida xavf-xalar, yo’qotish dahshati, muvaffaqiyatsizlik bilan hamohang, ogoh, dadil harakat tavakkalchilik deyiladi. Tavakkalchilikda yutuq bilan yo’qotish uyg’unlashib keladi, yutuq quvonch nashidasini uyg’otsa, omadsizlik jazo, moddiy va ma’naviy yo’qotishni keltirib chiqaradi. Shunga qaramay, insonlar tavakkal qilish harakatidan voz kechmaydilar. Tavakkalchilik harakatining ikki sababi farqlanadi.