Osiyo mamlakatlarida ta'lim-tarbiya jarayonining o’ziga xos xususiyatlari

Rossiyada qiyosiy pеdagogiкa fani taraqqiyoti va pеdagogiк jarayonlar

РОССИЯ ТАЪЛИМ ТИЗИМИ
7 БОСҚИЧДАН ИБОРАТ 1- Мактабгача таълим;
2- Умумий таълим;
3- Касбий-техникавий таълим;
4- Ўрта ихтисослаштирилган таълим (ССУЗЫ);
5- Олий таълим (ВУЗЫ);
6- Олий таълимдан кейинги таълим;
7- Кадрлар малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш тизими, қизиқишлари бўйича таълим.
Россияда 1866 йилда биринчи бепул «Халқ болалар боғчаси» очилган; 1917 йилнинг 20 ноябрида мактабгача таълим деклорацияси қабул қилинди, бу хужжат мактабгача таълим болаларини бепул ўқитиш ва тарбиялашини кафолатлайди.
Биринчи мактабгача таълим факультети 1918 йилда Москва давлат университетида очилган. Мактабгача таълим муассасалари икки ёшдан етти ёшгача бўлган болаларни ақлий, жисмоний ва шахсий ривожланишини таъминлайди;
Мактабгача таълим Россияда мажбурий таълим ҳисобланмайди;
Кўпгина ота оналар фарзандларини ўзлари мустақил тарбиялашади
Умумий таълим мактаби 3 босқичга бўлинади Бошланғич мактаб – 4 йил
Асосий мактаб – 5 йил
Юқори мактаб – 2 йил, яьни, 10-11 синфлар
Касбий-техник таълим 2 –турга бўлинади: Гимназия;Лицей Ўрта ихтисослаштирилган таълим 3 турга бўлинади Коллежлар;Техникумлар;Училищелар
ОЛИЙ.ТАЪЛИМ ТИЗИМИ 2-ТУРГА БЎЛИНИДИ: БАКАЛАВРИЯТ;МАГИСТРАТУРА.
Давлат таъсаруфидаги олий таълим муассасалари (607 та);
Нодавлат таълим муассасалари (358 та);
Олий ўқув юртларида 4,7 млн талаба ўқийди.
Ҳозирги кунда талабалар сони янада кўпайиб бормоқда.
Биргина Санкт-Петербургда 166 та давлат ва нодавлат олий таълим муассасалари фаолият юритади;
Россия Санкт-Петербургда Б.Н.Ельцина номидаги президент библиотикаси мавжуд.

22. 
    Shvеtsiyada umumta’lim tizimining o’ziga xos xususiyatlari
    

Shvetsiyada ko'proq demokratik qonunlar mavjud va bolalar 1 yoshdan boshlab bolalar bog'chalariga olib boriladi.Bunday muassasalarning asosiy maqsadi - tengdoshlari bilan munosabatda bo'lishni o'rgatish orqali bolani jamiyatda moslashishiga yordam berish. Ushbu mamlakatda maktabgacha ta'lim muassasalari 3 toifaga bo'lingan:1.Inskolning - bu adaptiv bolalar bog'chasi, bu erda bolaga ota-ona qaramog'idan voz kechishga odatlanib, mustaqil bo'lishiga yordam beriladi. Ushbu jarayonni iloji boricha yumshoqroq qilish uchun birinchi oyda sinfda ota yoki onaning mavjudligi kuniga o'rtacha 4-5 soat davomida mashq qilinadi.2.Dagilar - biz odatlanib qolgan bolalar bog'chalari, ular bolalar 1 yoshdan 5 yoshgacha borishadi. Bu erda kun tartibi biznikiga o'xshaydi, faqat majburiy sokin soat yo'qligi bundan mustasno. Garchi siz bolaligingizni eslasangiz - unda qaysi biri aslida uxlagan? Shvetsiyada bola charchasa, u burchakda maxsus gilamchada yotib, u erda uxlab qolishi mumkin.3.Förskoleklass - nol yoki tayyorgarlik darslari deb ataladi. Olti yoshli bolalar bu erga borishadi. Ularni o'qish, hisoblash va yozishni o'yin uslubida o'rgatishadi.Shvetsiyadagi barcha bolalar bog'chalari pullik. Bundan tashqari, ularning narxi ota-onalarning daromadlari darajasiga va oiladagi bolalar soniga bog'liq. Maktabgacha ta'lim muassasasida 1 oylik ta'lim uchun to'lov 130 evrodan oshmasligi kerak. Shu bilan birga, Shvetsiya hukumati ko'p bolali oilalarni kutib oladi. Shuning uchun, oilada qancha ko'p bola bo'lsa, bolalar bog'chasining narxi shuncha arzonlashadi. Shvetsiyadagi o'qishning navbatdagi bosqichi - Grundskola. Bu uch bosqichdan iborat to'qqiz yillik maktabning nomi:

• 
  Lågstadiet - boshlang'ich. U 3 sinfdan iborat.
  
• 
  Mellanstadiet - o'rta daraja - 4-6 sinflar.
  
• 
  Hgstadiet - o'rta maktab - 7-9 sinflar.Dastlabki va o'rta darajalarda o'quvchilarga uy vazifasi yoki baholar berilmaydi. Ushbu davrda deyarli barcha fanlarni bitta o'qituvchi o'qitadi.Shvetsiyadagi gimnaziya mashg'ulotlari ixtiyoriy. Maktab bitiruvchilari bu erga kelib 16 yoshdan 20 yoshgacha o'qiydilar.Maktabdan farqli o'laroq, bu erda dasturlar profilga ega. Ular talabalarni uchta yo'nalishda tayyorlaydilar: professional, texnik va akademik. Ushbu davlat eng yuqori texnologiyalardan biri sifatida baholanadi. Shuning uchun kompyuterlar va Internet texnologiyalaridan foydalanish azaldan qabul qilingan. Raqamli kutubxonalar va turli xil test dasturlari, shuningdek onlayn konferentsiyalar, ma'ruzalar va seminarlarni o'tkazish imkoniyati Shvetsiya universitetlari talabalariga masofadan turib o'qish imkoniyatini berad
  

23.