O‘t oldirish tizimi va uning asosiy elementlarining vazifasi

Ikkinchi bosqich. Uzgich kontaktlari birlamchi tok o‘zining maksimal
qiymatiga erishishi uchun zarur bo‘lgan t vaqtdan kamroq - t
t
vaqt davomida 
tutashgan holda bo‘ladi. Shuning uchun, uzgich kontaktlari uzilish daqiqasida 
birlamchi tok  uzilish toki I
u
deb yuritiladigan qiymatga eri-shadi va u birlamchi 
tokning maksimal qiymatidan kam bo‘ladi 

---

I
U
R
e
I
u
R
L
t
t
=
−





 
−
1
1
. (3.3) 
Uzgich kontaktlari uzilgandan keyin o‘t oldirish g‘altagining birlamchi zanjirida 
L
1
induktivlikka, C
1
sig‘imga va R qarshilikka ega bo‘lgan tebranish konturi hosil 
bo‘ladi. Natijada, bu kontur kondensatorida so‘nuvchi tebranma razryadlanish sodir 
bo‘ladi va o‘t oldirish g‘altagining magnit maydonida to‘plangan energiya kontur 
qarshiligi R da chiqadigan joul issiqligiga sarf bo‘lguncha birlamchi tok i ham 
bir necha davr davomida tebranadi. 
Ikkilamchi chulg‘am ham ikkilamchi zanjir sig‘imi C
2
(ya’ni yuqori voltli
kuchlanish o‘tkazgichlari va ikkilamchi chulg‘am o‘ramlarining sig‘imi) bilan 
ikkilamchi tebranish konturini tashkil qilib, u bevosita birlamchi tebranish konturiga 
bog‘langan. Shuning uchun birlamchi chulg‘amdagi magnit oqimi-ning har bir 
o‘zgarishi ikkilamchi chulg‘amda o‘zinduksiya EYUKini induksiyalanishiga olib 
keladi. Agar o‘t oldirish shami elektrodlari orasidagi tirqish uchqunli razryad hosil 
bo‘l-maydigan darajada kattalashtirilsa, ikkilamchi chulg‘amda hosil bo‘lgan yuqori 
kuchlanish U