Oxirgi indd

Инсон борлиғи иқтисодий ва маънавий омилнинг уйғунлигидир

Шундай қилиб ҳаёт, воқеа ва ҳодисалар иқтисодий ва маънавий омилнинг ўзаро уйғун характеридан сабоқ беради. Буни ҳар бир киши чуқур англаб етмоғи ниҳоятда зарур. Зеро, “Юксак маънавият – енгилмас куч” китобида таъкидланганидек, “Ушбу масалага чуқурроқ ва атрофлича назар ташлайдиган бўлсак, ав- вало шуни айтиш керакки, бу кўҳна дунё, биз яшаётган ягона, яхлит бир воқеликдир. Шундай экан, моддий эҳтиёжларни инсоннинг руҳий оламига қарама-қарши қуйиш, уларнинг бирини устун деб билган ҳолда, ти- рикликнинг асосий мақсади сифатида қабул қилиш қандайдир бир ёқлама қараш ифодаси, деб айтсак хато бўлмайди”⁵⁹.
Инсон ўз ҳаёти давомида иқтисодий омил восита- сида моддий фаровонлигига эришади, маънавий омил воситасида инсоний табиатини юксалтириб боради. Одамнинг кундалик ҳаёти ва фаолиятида моддий ва маънавий асослар бир-бирига нисбатан қандай йўл тутиши, уларнинг қай бири устуворлик касб этиши ҳақида турли-туман, баъзан эса зиддиятли фикр ва қарашлар бўлгани ва бундай тортишувлар ҳозиргача давом этаётганини кузатиш қийин эмас⁶⁰.
Ҳақиқатдан ҳам инсон борлиғи иқтисодий ва маъ- навий омилнинг уйғун эканлигидан далолат беради ҳамда бу муҳим далилдир. Чунки инсон вужуди мод- дий элементлар билан, руҳи (маънавияти) эса маъна- вий-шуурий элементлар билан тирикдир. Шу маънода бу икки омилнинг бирортаси устун қуйилса ёки заиф- лашса инсон борлиғининг тириклигига путур етади.
Қачонки ана шу икки муҳим омил ўзаро уйғунлашса,



⁵⁹ Ислом Каримов. Юксак маънавият – енгилмас куч. – Т.: “Маънавият”. 2008. 6-бет
⁶⁰ Ислом Каримов. Ўз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурмоқдамиз. 7-жилд. –Т.: Ўзбекистон, 1999. 65-бет.
том маънодаги қўш қанотга айланса, шундагина ин- сон, давлат ва жамият ҳаётида ўсиш-ўзгариш, юксалиш жараёнлари содир бўлади ⁶¹.

Таянч атама ва иборалар

Маънавият, иқтсодиёт, маънавий ҳаёт, моддий ҳаёт, иқтисодий омил, маънавий омил, маънавий ва мод- дий ҳаёт уйғунлиги