O‘zbek аdabiy tili (morfologiya) toshkent nashriyoti

Муаллимлар ва мураббийлар, умуман, зиёлиларнинг меҳнат фаолияти ҳам бу соҳада яна ҳам муҳим аҳамият касб этади.
Ниҳоят, жазолаш (огоҳлантириш, танбеҳ бериш, шарт қўйиш ва жарима солиш – товон тўлатиш ва бошқа шу каби усул) ҳам тарбия воситасидир.
Қолаверса, бу саъй - ҳаракатлар энг олийжаноб ишга – она тилимиз равнақи масаласига бағишланаётганлигини унутмаслигимиз лозим.
Улуғ бобомиз Алишер Навоийга, қалам суриб, «жаҳонни олмоқ» имконини берган дилбар ва қудратли тилимиз шаънига муносиб тарзда муомала қилайлик.


GLOSSARIY

Atoqli otlar – umumiy tushunchalar bilan bog`liq bo`lgan otlar sifatida narsa, predmet, buyum, voqea-hodisalarni mustaqil predmet sifatida ifodalaydi.

Turdosh otlar – ot turkumiga kirgan so`zlarning asosiy qismini tashkil qiladi. Turdosh otlar bir turdagi narsa, voqea- hodisa, harakat- holat, o`rin-joylarni atab keladi.

Muayyan otlar – narsa turli sifatlarning barqaror butunligi , yaxlitligi tarzida talqin etiladi.

Mavhum otlar – turi turli narsalarda mavjud bo`lgan bir xil yoki o`xshash sifatlarni bir alohidalik tarzida ifoda etadi.

Sifat – turg’un belgilarni ifodalovchi turkum.
Predmet, voqea-hodisalarga xos bo‘lgan belgi-xususiyatlarni ifodalovchi, gapda sifatlovchi-aniqlovchi va kesim vazifasida keluvchi mustaqil so‘z turkumi sifat hisoblanadi.
Turg’un belgi – deganda belgining harakatsizligi, barqarorligi, holatning qanday bo‘lsa, shunday aks ettirilishi tushuniladi. Turg’un belgi shu jihati bilan o‘zgaruvchan (dinamik) belgidan farq qiladi.
Nisbiy sifatlar – belgini qandaydir bir predmet, belgi, miqdor, o‘rin va harakatga nisbatan ifodalaydi: moddiy yordam, siniq piyola, burchakdagi o‘tirg’ich…
Sanoq sonlar – son (miqdor) nomlarini, narsa-buyumlarning son-sanog’ini ifodalab keladi.
Chama sonlar – predmetning noaniq miqdorini, taxminiy hisobini ifodalaydi.
Jamlovchi son – jamlash, birgalik ma’nolarini ifoda etadi.