O’zbek tili adabiyoti kafedrasi n. Dosanov hozirgi o‘zbek adabiy tili fani bo’yicha

3-variant
Reja:
1. Fe’lning o‘tgan zamon shakllari.
2. Hozirgi zamon shakllari.
3. Fe’lning kelasi zamon shakllari.

 1-topshiriq.Blis-so‘rov uchun tayanch tushunchalar.

1.O‘tgan zamon.
2.Hozirgi zamon.
3.Kelasi zamon.

@ 2-topshiriq. Berilgan gaplardan fe’llarni topib tahlil qiling, qaysi zamonda, qaysi shaxsda ekanligini ayting.

1.Dehqon tajribasi oshgan sayin yumushi yengillashadi: ko‘p hosil oladi.(O‘.H.) 2.Odam keldi bugun hovlingga to‘lib, Farzanding yoniga qo‘shildi farzand.(S.Z) 3.Bu shunday madrasa bo‘ladiki, ro‘yi zaminda uning tengi topilmaydi.(Mirm.) 4.Yigit bo‘lganimda duo qilardi, Yarasa deb elning koriga.(Sh.) 5.Mirsidiq ko‘chaning ikki betidagi turnaqator fonarlar nurida eron gilamidek tovlanib yotgan bu gullarga suq bilan tikilib borar ekan, bir shoxi singan na’matakka ko‘zi tushib qoldi.(O‘.U.) 6.Tezroq chiqib ketgim kelardi. O‘rmon akaning gaplari, so‘roqlari jonimga tekkan edi.Nima? E,qadrdon, meni nahot tushunmaydi deb o‘ylaysiz?(Sh.X.) 7.Qo‘li bo‘shadi deguncha, ketmonini ko‘tarib tomorqasiga chiqadi, sabzi-kartoshka ekib bilganicha dehqonchilik qiladi. (Sh.B.) 8.Lochin go‘yo uni quchgan qo‘liga cho‘g‘ tekkanday, onasining yelkasidan tortib olib, nariroq surilib o‘tirdi. (O.Y.) 9.Otang qutilib chiqsa, bir “Qaldirg‘och” o‘rniga o‘ntasini olib beradi-ku, senga bolajonim! (O.Y.) 9.-Derazani qattiqroq yopmayizmi, aylanay!-kimdir Niso achadan domangir bo‘ldi.-Iloji bo‘lsa, ilgagini tushiring edi!...(Sh.B.) 10.’” Esi butun odam hayron qolmaydi”, Bu gap burungi zamonlardan beri bor, hozir ham, bundan so‘ng ham hikmatli so‘z bo‘lib qoladi.(A.Q.)

F 3-topshiriq.Berilgan test qoliplarini to‘ldiring.

1.Qaysi qo‘shimchalar fe’lga va sifatdoshga qo‘shiladi hamda tuslovchi hisoblanadi?
A.
B.
C.
D.
2.O‘tgan zamon shaklidagi fe’l qatnashgan gapni toping.
A.
B.
C.
D.
3.Fe’lning harakat va holat jarayonida bajaruvchining qay darajada ishtirok etishini bildiruvchi shakllari qanday nomlanadi?
A.
B.
C.
D.
4.Quyidagilardan qaysi birlari fe’lning lug‘aviy shakllari hisoblanadi?
A.
B.
C.
D.
5.Kelasi zamon fe’llarini hosil qiluvchi shakllar berilgan qatorni toping.
A.
B.
C.
D.

! 4-topshiriq.Badiiy asardan fe’l zamonlarining har bir shakliga 2 tadan misol toping, tahlil qiling.