O‘zbek tili fonologiyasi va morfonologiyaSI


 So‘z va morfemaning ma’lum qurshovdagi variatsiyalari


Download 0.78 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/47
Sana05.01.2022
Hajmi0.78 Mb.
#206417
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   47
Bog'liq
ozbek tili morfonologiyasi

2. So‘z va morfemaning ma’lum qurshovdagi variatsiyalari 

A. Agglyutinatsiya jarayonidagi almashinuvlar 

 

Garchi  agglyutinativ  tillarda  o‘zak  va  affiks  morfemalarning  chegarasi  aniq 

va  o‘zakka  affiks  morfemalar  qo‘shilishi  o‘zak  fonetik  strukturasini  keskin 

o‘zgartirib yubormasligi tipik bo‘lsa-da, ammo bu narsa agglyutinatsiya jarayonida 

o‘zak  hech  qachon  o‘zgarishga  uchramaydi  degan  xulosani  keltirib  chiqarmaydi. 

Turkiy  tillarda  ham  agglyutinatsiya  jarayonida  yuzaga  kelgan  ko‘p  bo‘g‘inli 

so‘zlarning  o‘zak  va  affiks  morfemalari  oralig‘ida  yoki  birinchi  morfemasi 

tarkibida  fonologik  qimmatga  ega  bo‘lmagan  turli  xil  o‘zgarishlar  ro‘y  berishi 

mumkin.  Bu  o‘zgarishlar  morfonologik  qimmatga  egadir.  Affiks  morfemalarning 

o‘zak  morfemaga  qo‘shilishi  natijasida  o‘zak  morfema  fonologik  sostavida  ro‘y 

beradigan  o‘zgarishlar  turkiy  tillarda  ham  mavjud  fuziya  elementlaridan  dalolat 

beradi.


22

  Agglyutinatsiya  jarayonida  o‘zak  va  affiks  morfemalar  oralig‘ida 

quyidagi morfonologik holatlarni kuzatish mumkin. 

 


Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling