O„zbek tili va adabiyoti fakulteti o„zbek tili va uni o„qitish uslubiyati kafedrasi

tasviriy ifodalariga izoh berib, ular ishtirokida gaplar hosil qiling va 

daftaringizga ko„chirib yozing.
Bu mashqni bajarishda o„qituvchi darsda faol qatnashmagan o„quvchilardan 
so„rasa maqsadga muvofiq bo„ladi. Dastlab tanlangan o„quvchi bitta tasviriy
ifodani izohlab, unga gap tuzadi. Keyingi tanlangan o„quvchilar ham shunday 
davom ettiradi va qolgan barcha o„quvchilarga tasviriy ifodalarni o„zlari

---

65

mustaqil izohlab daftarlariga yozish talab qilinadi. Bu bilan o„quvchilarning
og„zaki va yozma nutqlarini yanada rivojlantirishga erishamiz.
Kumush tola ─ ipak .

Kumush toladan bizning milliy matolarimiz tayyorlanadi.
O„rmon malikasi – archa . 


Bolalar sayohatga borganingizda o„rmon malikasiga ziyon yetkazmang.
Aql gimnastikasi – matematika, shaxmat 


Aql gimnastikasi fanlar ichida shohdir. 
Oltin boshoq – bug„doy. 


Bizning tumanimizda oltin boshoq yetishtiriladi.
Mashqni bajarib bo„lganimizdan so„ng yangi mavzuni mustahkamlash 

maqsadida o„quvchilarga “Aqliy hujum” metodidan foydalanib savol va

topshiriqlar bilan murojaat qilamiz. 
Savollar umumiy tarzda beriladi.
1.Tasviriy ifoda nima? 
2. Tasviriy ifodalarning nutqimizdagi ahamiyatini tushuntiring?
3. Tasviriy ifoda bilan u ifodalagan narsa va hodisa o„rtasida qanday o„xshashlik 
borligini aniqlang?
4. Tasviriy ifodalar asosan qaysi so„z turkumlari doirasida bo„ladi? 
5. Keltirilgan tasviriy ifodalarning birini tanlab, bog„li matn tuzing?

Salomatlik posbonlari, zangori olov, samo lochini, o„rmon podshosi. 
Mustaqillik sharofati bilan qadimgi axloq-odob normalariga katta e‟tibor 

berilmoqda, xususan, maktablarimizda bu masalaga jiddiy e‟tibor berish kerak. Bu

borada ona tili darslarining imkoniyati juda keng. Chunki har qanday pandnoma, 
nasihatnoma,
rivoyatlar 
grammatik
kategoriyaga 
moslashtirilgan
holda

o„quvchilarga tushuntirilishi mumkin.

Biz yuqoridagi savollarga qo„shimcha ravishda quyidagi “Nasihatnoma” 
matnini berish orqali o„quvchilarning tasviriy ifodalar haqida yanada chuqurroq

---

66

ma‟lumot beramiz. Ayni paytda, matn mazmunini eslatib ham qo„yamiz. Bu
matnni ishlashda “Eslab qol” o„yinidan foydalanish ijobiy natija beradi. Matn 
o„qituvchi tomonidan o„quvchilarga ifodali o„qib beriladi, o„quvchilar esa matnda
berilgan tasviriy ifodalarni topadilar. Shuningdek, bu o„yin orqali o„quvchilarning 
xotirasini mustahkamlash maqsadida ham foydalanishimiz mumkin.