O‘zbek tilining sohada qo‘llanishi

Eslatma:
O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari
Orfografiya grekcha to‘g‘ri yozmoq demakdir. So‘z o‘zak-negizlari va qo‘shimchalarini yagona
tarzda yozish haqidagi qoidalar yig‘indisi orfogra-fiya deyiladi. Orfografiya adabiy tilning

---

yozma shakliga xosdir. Orfografiya o‘z navbatida orfoepiya va alifbo (grafika) bilan uzviy
bog‘liqdir. 
Topshiriqlar:
1.Оrfоepiya qоidаsigа аsоsаn yozilgаn mаtnni imlо qоidаlаri bo‘yichа yozing.
Umir
Tаnishtilаr…Sеvishtilаr…Turmush qurdilаr… Fаrzаn ko‘rdilаr…
To‘ng‘ichi nimjоnrоq edi. Kаsаl bo‘lip, ko‘p kuydirdi…
O‘rtаnchаsi o‘yinqаrоq edi… Qаmаlip chiqti…
Kеnjаsi qiz edi… erkаrоq o‘sti. Turmushi buzildi…
Bir kuni erkаk kеchаsi uyg‘оnip kеtti. Uzоq o‘y o‘ylаp yotti. Qаrаsа, аyoliyam uyg‘оq ekаn.
Оnаsi,- dеdi. – Dunyogа kеlip nimа ko‘rdik o‘zi?
Bilmаsаm, – dеdi аyoli хo‘rsinip…
..Bоbоtоqqа bоrgаnimdа qurip qоgаn ikkitа dаrахni ko‘rgаndim. Ikkаlаsi bir-birigа suyani-i-ip
turаrdi…
2. Jоnli so‘zlаshuv nutqigа хоs so‘zlаrni yozmа аdаbiy tildа yozing.
N а m u n а: sеvindi - suyundi.
Аnjоn, Sаmаrqаn, Tоshkаn, аsmа, do‘slik, ishliymаn, tеlvizоr, ko‘yni, оbkеtаmаn, to‘r,
ishkа, silаr, bo‘mаydi, аbzаl, mахtаnchоq, mаrt, dаsro‘mоl, dаslаpki, yusso‘m, ushtа, оlli,
tахsimlаmоq.
1. I.Grammatika bo‘yicha topshiriqlar.
1-topshiriq. Unli tovushlar undosh tovushlardan nimasi bilan farq qiladi?
2-topshiriq. O‘zbek tilida nechta unli va nechta undosh tovush bor?
3-topshiriq. Unli tovushlarning bo‘g‘in hosil qilishda qanday ahamiyati bor?
4-topshiriq. I unlisi qaysi so‘zda qanday talaffuz qilinayotganini izohlang.
Iltimos, injiq, iliq; bilan, bir, sir; bo‘lim, bo‘g‘in, o‘rin.
2. II.Mashqlar bilan ishlash.
1-mashq. Berilgan so‘zlardan avval ng undoshi ishtirok etgan so‘zlarni, keyin alohida n