TH = (TH : (Ik*D)) * (Ik*D* Iss* XS)
Determinallashgan model qurilishida quyidagilar nazarda tutiladi: uzluksiz zanjirdagi bevosita bog‘liqliklaming davomiyligi asosida omillar miqdori aniqlanadi; ular mantiqiy jihatdan tanlanadi; tahlil yo‘li bilan modellashtirilgan ko‘rsatkichlar va omillaming miqdor hamda mantiqiy muvofiqligi aniqlanadi.
Determinallashgan modelda o‘rganilayotgan ko‘rsatkichga uni shakllantirgan barcha omillaming alohida-alohida ta'sirini aynan bir vaqt bo‘yicha aniqlash imkoniyati mavjud emas.
Determinallashgan omilli tahlilda o‘rganilayotgan ko'rsat- kichga har bir omilning ta'sir miqdori ulaming xolislantirishga asoslangan usullar vositasida amalga oshiriladi (4.2-jadval).
Integral usul. Integral metod multiplikativ, karrali va karrali- additiv ko'rinishli aralash modellarda omillar ta'sirini baholash uchun qo‘llaniladi. Ushbu usuldan foydalanish zanjirli o‘rin almashtirish, mutloq va nisbiy farq usullariga nisbatan omillar ta'sirini hisoblashda aniqroq natijalar olishga imkon beradi, chunki omillar ta'siri ostidagi natijaviy ko‘rsatkich qo‘shimcha o‘sishi oxirgi omilga biriktirilmaydi, balki ular o‘rtasida teng bo‘linadi.
Turli modellar uchun omillar ta'sirini hisoblash algoritmlarini ko‘rib chiqamiz. Multplikativ modellarda omillar ta'sirini hisoblash uchun quyidagi ishchi formulalar qo‘llaniladi:
f=xy.
Afx = Axyo +V2AxAy, yoki Afx = %Ax(yo +yi)
Afy= Ayxo+VAxAy, yoki Afy= VAy^xo+xi)
jadval Mahsulot hajmi o‘zgarishiga ishchilar soni hamda bir ishchi tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulot o‘zgarishi ta'sirining tahlili
Ko‘rsatkichlar
|
0‘tgan yil
|
Haqiqatda Farqi (+;-)
|
Ishchilar soni, kishi (IS)
|
144
|
152
|
+8
|
Bir ishchi tomonidan ishlab chiqarilgan
mahsulot, ming so‘m (BIm)
|
1235
|
1207
|
-28
|
Mahsulot hajmi, ming so‘m (MH)
|
177840
|
183464
|
+5624
|
Do'stlaringiz bilan baham: |