Ruxsat etilgan kuchlanish
|
Materialning valentlik va siqish sinovlari cheklovchi kuchlanishlarni aniqlash imkoningi beradi s pre , ya'ni namunaning materiali to’g’ridan-to’g’ri yo'q bo'lib ketadian yoki unda katta plastik deformatsiyalar paydo bo'ladian kuchlanishlar.
Shunday qilib, yakuniy kuchlanishlar olinadi:
- plastik material uchun - oqish kuchi (ya'ni, plastik materialning yo'q qilinishi unda sezilarli plastik deformatsiyalar paydo bo'landa boshlanadi deb ishoniladi):
- mo'rt material uchun - kuchlanish va siqilishda qiymati har xil bo'lan kuchlanish kuchi:
ma'lum bir nuqtada yuzga keladian maksimal normal kuchlanish cheara kuchlanishidan kamroq bo'ladian tarzda tanlash kerak :
s zmax < s oldini .
s zmax bo'lan taqdirda ham novda oxiri kuchlanishlara yaqin bo'ladi, uning kuchi hali kafolatlanmaydi. Haqiqat shundaki, haqiqiy tayoqqa ta'sir qiluvchi tashqi yuklarni biz etarlicha aniq aniqlay olmaymiz. Va ba'zi hollarda novdadai dizayn kuchlanishlarlarini faqat taxminan hisoblash mumkin. Nihoyat, novda uchun ishlatiladian materialning haqiqiy mexanik xususiyatlarining hisob-kitoba kiritilan xususiyatlardan cheta chiqishi mumkin. Yuqoridailardan kelib chiqadiki, novda bilan ishlab chiqilan bo'lishi kerak biroz Hisoblanan xavfsizlik koeffitsienti :
Ko'proq ekanlii aniq n , qism qanchalik kuchli bo'lsa. Biroq, juda katta xavfsizlik omili materialning haddan tashqari sarflanishia olib kelishi aniq va bu novdani o'ir va tejamsiz qiladi.
Strukturaning maqsadia va boshqa bir qator holatlara qarab, ruxsat etilan (yoki me'yoriy) xavfsizlik koeffitsienti belilanadi, u [ n ] bilan belilanadi.
Rodning mustahkamlii, gar n ≥ [ n ] bo'lsa, ta'minlanan deb hisoblanadi. Bu holat kuch holati deb ataladi .
(1) ifodadan foydalanib, biz kuch shartini quyidai shaklda qayta yozamiz:
Bu yerdan kuch shartini yozishning boshqa shaklini olish mumkin:
Yakuniy kuchlanishlarning ruxsat etilan xavfsizlik omilia nisbati (ya'ni oxiri tensizlikning o'n tomonidai nisbat) deyiladi ruxsat etilan kuchlanishlar . U [ s ] bilan belilanadi va formula bilan aniqlanadi
Gar kuchlanish va siqilishdai cheklovchi va shuna mos ravishda ruxsat etilan kuchlanishlar boshqacha bo'lsa, ular va bilan belilanadi .
Ruxsat etilan kuchlanish kontseptsiyasidan foydalanib, mustahkamlik holatini quyidaicha shakllantirish mumkin: gar unda yuzga keladian maksimal kuchlanish ruxsat etilan kuchlanishdan oshmasa, novda mustahkamlii ta'minlanadi.
Keyin, nihoyat, cho'zilish (siqilish) mustahkamlii sharti quyidai shaklda yoziladi:
Gar dizayn kuchlanishi ruxsat etilanidan sezilarli darajada past bo'lsa, tayoqning xavfli tasavvurlar maydoningi kamaytirish kerak.
Gar dizayn kuchlanishi ahamiyatsiz bo'lsa-da, lekin baribir ruxsat etilan kuchlanishdan oshib ketan bo'lsa, kuch hisob-kitoblarida bunday enil ortiqcha ruxsat beriladi, lekin 5% dan oshmaslii kerak.
Afsuski, shuni aytishimiz kerakki, talabalar har doim ham kuch holatini to’g’ri tushunmaydilar (2). Shunday qilib, tabiiy savola, gar novda (tuzilma) bilan nima sodir bo'ladi, gar dizayn kuchlanishi ruxsat etilan kuchlanishdan [ s ] dan oshsa, masalan, 10% a, strukturaning qulab tushishi haqidai javobni eshitishiniz mumkin.
Bu haqiqat emas. U, masalan, shart bo'lsa, qulab tushmaslii mumkin . Yana bir bor ta'kidlaymizki, ruxsat etilan kuchlanishlar oxiri kuchlanishlarning bir qismidir.
Shuning uchun, hisoblanan kuchlanishning ruxsat etilan kuchlanishdan biroz oshib ketishi faqat strukturaning ishonchliliining pasayishini anlatadi. Bunday holda, hisoblanan xavfsizlik koeffitsienti ruxsat etilanidan kamroq ( n <[ n ]).
|
