Ozbekistan Respublikasi Joqari ham Orta arnawli bilimlendiriw ministirligi shet tilleri fakulteti Awdarma teoriyasi ham ameliyati kafedrasi Gid joldasligi ham awdarmashiliq xizmeti qanigeligi Ilimiy jumis tiykarlari paninen Ilimiy jumisi


Pesin –– tústen keyingi waqıt. Kún kesh pesin


Download 38.2 Kb.
bet11/12
Sana24.12.2022
Hajmi38.2 Kb.
#1058712
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
Ilimiy jumıs

Pesin –– tústen keyingi waqıt.
Kún kesh pesin. Aspandaǵı qańǵımay bultlar keshke qaray arqadan esken samaldıń esiwi menen seńdey qaqlıǵısıp ketti.
Samovar –– suw qaynatatuǵın ıdıs.
Baydıń sıy qonaq kelgende ǵana shıǵaratuǵın gúmis samovarı otawdıń ortasına qoyıldı.
Sárdar –– áskerbası, áskerlerge basshılıq etetuǵın adam.
Hátte, hayal-qızlarımız da shashın shekesine túyip, aq sawıt kiyip, nóker hám sárdar bolǵan.
Sım –– shalbar.
Jigit tórge shıǵıp maldasın qurdı. Qas-qabaǵın, moyın-basın sıypap, sıpayı tutımda otır. Ústinde qara beshpent, qara sım. Basında qara bórik...
Sıyqı –– sıqılı, túri.
Qamıs qos dúzetip, aldı artına shıpta japqan úyler atawdıń sıyqın qashırsa, endi awılǵa aq basqurlı aq kiyizli otawlar keldi.
Sonar –– ańshılıq, ań.
–– Pay, sonarǵa shıǵatuǵın kún eken dá? –– dedi.
Súrelew –– súren, shawqım salıw, pátleniw.
Meniń shekpenim qayda? –– dep súreledi.
Tımıq –– samalsız, jelsiz.
Tımıq kúni iyrimi basılıp, eki kenarın jonıp, sınaptay sızılıp aǵadı.
Tilla –– altın.
Qosıbay kisesine qolın urip ,eki tillani mollanıń aldına qoydı.
Záriw –– zárúr, dárkar, mútáj.
Otawdıń qazası kúnde maylansa, shıptalı shańıraqlar asım balıqqa záriw boldı.
Shoqmar –– bası jumırı etip aǵashtan islengen tayaq qural.
–– Úyge barǵan soń, ana qoralardan adamǵa bir sırıqtan alıń. Nókerlerdiń qılıshı –– gedeylerdiń shoqmarı. Salıń urıstı.

JUWMAQ
Bul roman xalıqtıń kewil aynası bolǵan ádebiyatımızda qunlılıǵı jaǵınan úlken orındı iyeleydi. Buǵan sebep –– jazıwshınıń sheberligi hám shıǵarmanıń tikkeley xalqımızdıń súyikli sóz sheberi, klassik shayırımız Ájiniyaz Qosıbay ulı (Ziywar) haqqında bolǵanlıǵı.
Sonlıqtan da, biz gónergen sózlerdi jańa dáwir kózqarasınan izertlewdiń náwbettegi basqıshın tikkeley “Ájiniyaz” romanı menen baylanıstırıwdı maqul kórdik. Óytkeni, bul shıǵarmanıń oqıwshıları kóp. Olardıń kópshiligi kúndelikti turmısımızda jiyi qollanıwdan shıǵıp qalǵan, gónergen sózlerdiń báriniń de mánisin ańlay bermeytuǵını tábiyiy. Nátiyjede, olar sol sózlerdi túsiniw ushın basqalardan kómek soraydı, kitapxanalarǵa barıp túsindirme sózliklerden yamasa sinonimlik sózliklerden paydalanıwǵa májbúr boladı. Bul bolsa kitap oqıwshısına birqansha qıyınshılıqlar tuwdıradı.
Al, biziń ilimiy jumısımız bolsa olardıń júgin anaǵurlım dárejede jeńillestiriwi sózsiz. Sebebi, “Ájiniyaz” romanın oqıwdı maqset etken adam kitap penen birge biziń bul qollanbamızdı janında alıp otńrsa jetkilikli. Biziń ilimiy jumısımızdıń maqseti de kitap oqıwshılarınıń jumısın jeńilletip, waqtın únemlew hám ruwxıy baylıǵımız bolǵan ana tilimizdiń sózlik quramındaǵı geypara umıtılıp baratırǵan sózlerdiń mánisin bizden keyingi jas urpaqqa sap halında jetkerip beriwden ibarat.
Eger de ádebiyatımızdaǵı hár bir klassikalıq, tanıqlı kórkem shıǵarmalardıń hárqaysısınıń kórkem tiline sholńw islengen usınday ilimiy miynetler, monografiyalar islense milliy mádeniyatımızǵa hám ádebiyatımızǵa sezilerli dárejede úles qosqan bolar edik.


Download 38.2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling