O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Qurilish industriyasi negizini davlat, aktsiyadorlik, shirkat, xususiy, qo’shma va
boshqa pudrat qurilish-montaj tashkilotlari, shuningdek, o’z moddiy-texnika va ishlab
chiqarish bazasiga, malakali ishchi va mutaxassis kadrlarga ega bo’lgan korxonalar,
transport va boshqa yordamchi xo’jaliklar tashkil etadi. O’zbekistonda ko’plab qurilish-
montaj trestlari, qurilish sanoati korxonalari, quyi pudrat tashkilotlari, kichik korxonalar,
loyiha, ilmiy hamda qurilish sohasiga moslashtirilgan ilmiy tadqiqot institutlari faoliyat
ko’rsatadi. Qurilish-montaj ishlarining deyarli barchasini ixtisoslashtirilgan qurilish
tashkilotlari amalga oshiradi.
Qurilish tashkilotlari – bu ixtisoslashtirilgan korporatsiya, kompaniya, birlashma,
trestlar va boshqarmalarga uyushgan.
Qurilish moddiy-texnika bazasining muhim tarkibiy qismini qurilish materiallari
sanoati tashkil etadi. Respublikada qurilish materiallarini ishlab chiqarish, ularning tur
xilini ko’paytirish yildan-yilga ortib bormoqda. Respublikada mahalliy xom ashyo

---

81
resurslaridan beton uchun sun’iy yengil to’ldiruvchilar (keramzit, alikopol, agloporit),
issiqlik izolyatsiyasi materiallari ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgan. Qurilishda polimer
materiallar, plastmassa mahsulotlari, linoleum, polietilen quvurlar, sintetik smolalar
asosidagi lak va buyoqlar tobora ko’proq qo’llanilmoqda.
Qurilish industriyasida yig’ma temir-beton konstruktsiyalari va detallaridan ko’proq
foydalanilmoqda. Bino va inshootlarning yirik qismlarini, uy poydevorlari, devor panellari,
zinapoyalar va boshqalarni zavod usulida tayyorlaydigan yangi tarmoqlar paydo bo’ldi.
Binolarning zilzilabardoshligi ta’minlangan. Qishloq joylarida loyihalash-qurilish tamoyillari
o’zgardi. Imoratlarni tiklashda yengil konstruktsiyalar ko’proq qo’llanilmoqda, xo’jaliklar
qo’rg’onlarini qurishda uy-joylar bilan bir paytda madaniy-maishiy muassasalar, ishlab
chiqarish binolari kompleks foydalanishga topshirilayapti.
O’zbekistonda qudratli iqtisodiy salohiyatni barpo etishdagi muvaffaqiyatlar bevosita
qurilish bilan bog’liq.
Respublika mustaqillikka erishganidan keyin kapital qurilishi yangi dastur asosida
davom ettirildi. Respublika iqtisodiyoti uchun muhim bo’lgan avtomobilь, oltin qazib olish,
neftь va boshqa sanoat tarmoqlarida yangi korxonalarni qurish boshlandi. Barcha viloyatlarda
sanoat korxonalari, uy-joylar, madaniy-maishiy binolar, bozor va savdo rastalari, hammom,
choyxona, kasalxona, mahalla markazlari, masjidlar qurildi, o’nlab me’moriy komplekslar,
tarixiy yodgorliklar, madrasalar, masjidlar ta’mirlandi. Toshkentda «Turkiston» saroyi,
«Milliy bank» binosi, «Navro’z» restorani, Amir Temur, Mirzo Ulug’bek haykallari va
xiyobonlari, Alisher Navoiy nomidagi Milliy bog’, Andijonda Bobur bog’i va muzeyi,
Farg’onada «Ramziy darvoza» barpo etildi, Samarqand viloyatining Urgut shahrida keng
ko’lamda qurilish ishlari olib borildi; Olmaliq kon-metallurgiya kombinati, Toshkent traktor
zavodi, Parkent «Quyosh» majmuasi (Toshkent viloyati), Toshkent «Zenit» zavodi, Angren
rezina-texnika buyumlari zavodi, respublika banklari asotsiatsiyasining binosi, Asaka
avtomobilь zavodi, Buxoro neftni qayta ishlash zavodi, Uchqo’rg’on - Namangan suv
quvuri, G’azalkent oyna zavodi va boshqa ko’pgina ob’ektlar qurildi.
Qurilish sohasida xalqaro hamkorlik yaxshi samara bermoqda. Xorijiy firmalar
bilan hamkorlikda Toshkent, Samarqand, Buxoro shaharlarida xalqaro klassdagi
mehmonxonalar qurilishi, xususan SHeraton mexmonxonasi hamda, Rossiya, Do’stlik va
boshqa mehmonxonalarni qayta ta’mirlash ishlari olib borildi. Respublika tarixida birinchi
marta kapital qurilishi sohasida chet el investitsiyalari jalb etildi.
Respublika Prezidentining 1996 yil 31 yanvardagi “Toshkent shahridagi uy-joy
qurilishini davlat tomonidan qo’llab-quvvatlashni kuchaytirish to’g’risida” Farmoniga ko’ra
aholining turar joy sharoitlarini yaxshilash maqsadlarda Toshkent davlat-aktsiyadorlik uy-joy
jamg’arma banki (“Toshkent uyjoyjamg’arma-bank”) tashkil etildi.
Bu bank Toshkent shahrida aholini uy-joy bilan ta’minlashda juda katta rolь o’ynadi.
SHuni e’tiborga olib bu tashkilotni respublika ahamiyatiga molik bank deb tan olindi va
barcha viloyatlarda shunday viloyat banklari tashkil qilindi.
Qurilish majmui strategik ahamiyatga ega bo’lib quyidagi juda muhim sotsial-iqtisodiy