O’zbekiston respublikasi davlat statistika qo’mitasi kadrlar malakasini oshirish va statistik tadqiqotlar instituti

Birinchidan, respublikamizda venchur korxonalar va ular bilan bog’liq 
bo’lgan venchur investitsiyar rivojlanmagan yoki bunday mexanizmni bizning 
tadbirkorlar hali pishiq-puxta o’rganishmagan; 
Ikkinchidan, mamlakatimizdagi tadbirkorlarning chet ellardagi moliyaviy 
texnologiya kompaniyalari va mutaxassislari bilan aloqalari maqtanalarli darajada 

---

382 
emas. Chunki chet tillarni bilmaslik, bu sohadagi yangi adabiyotlarning mavjud 
emasligi yoki kamchilligi, yangi texnologiyalarga qiziqmaslik yoki ularni 
tushunmaslik innovatsion texnologiyalarni mamlakatimizda joriy qilish uchun 
o’ziga hos to’siq bo’lib turibdi; 
Uchinchidan, ko’p yillar davomida bu sohaga yetarlicha e’tibor berilmagani 
tufayli moliyaviy texnologiyalar bo’yicha startaplar va biznes farishtalarning bizda 
sanoqli ekanligi; 
To’rtinchidan, ichki investitsiyalar uchun juda muhim bo’lgan kapitalning 
chet ellarga nazoratsiz oqib ketayotganligi va yangi innovatsion texnologiyalar 
bo’yicha ta’lim jarayoning juda ham sust bo’lib qolganligi; 
Yuqorida aytilganlarga bir misol sifatida quyidagilarni keltirish mumkin. 
Agarda moliyaviy texnologiyalarga bo’lgan venchur investitsiyalarining Rossiya 
Federatsiyasidagi rivojlanishini ko’rib chiqsak, quyidagi diagrammani olamiz: 
 
RBK va PwC ning izlanishlariga ko’ra, 2017 yilda Rossiya moliyaviy 
texnologiyalaridagiumumiykelishuvlarninghajmi 30,8 milliondollarbo’lgan. Bu 
2016 yilga nisbatan ikki baravar ko’proq. Bizda esa bu soha uchun mablag’lary 
yetishmasligi va investorlarning kamchilligi moliyaviy texnologiyalarning 
rivojlanishiga monelik qiladi. Ko’pchilik g’arb va osiyo davlatlarda agarda sizda 
qandaydir biznesning modeli bo’lsa, uning uchun bir-ikki million dollar toppish 

---

383 
unchalik qiyin emas, bizda esa buning umuman imkoniyati yo’q. Moliyaviy 
texnologiyalar sohasining yana bir katta muammosi – bizning FinTex 
mahsulotlarimizga tashqi bozorda talab unchalik katta emas yoki yo’q darajada. 
Xozirgi davrda FinTex-kompaniyalar eko-tizimlari doirasida robomaslahatchilar 
tezzkor bilan rivojlanmoqdalar. Bunday tizimlar moliya-kredit va biznes 
soxasidagi innovatsiyalar sifatida 2010 yilda paydo bo’lgalar va quyidagu 
amallarni bajarishda ishlatilganlar: 
 Global bozorlarga ta’sir qiluvchi bozor ko’rsatgichlarini bilish uchun 
tadbirkorlarga pullik maslahatlar berish; 
 Robomaslahatchilarning qisqa muddatlarda biznesning boshqaruvdagi 
aktivlarini ko’patirishga yordam berishi mumkinligi; 
 Yangi investorlarning nafaqat kam marjinalli mijozlar bilan ishlashini, balki 
badavlat mijozlar hamda aktivlarining sof qiymati ancha katta bo’lgan mijozlar 
bilan ham ishlashlariga imkonn yaratilishi. Oldingi davrda bunday mijozlar 
qimmat konsalting firmalarning maqsadli exklyuziv segmenti hisoblanar edi.