Oʻzbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi oʻzbеkistоn davlat jismоniy tarbiya va sport universiteti ziyamuxamedova sabohat abdullayevna
Download 1.58 Mb. Pdf ko'rish
|
Bolalar gigiyenasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Abu Ali Ibn Sino (980- 1037 y) “Tib qonunlari”
- Abu Ali Ibn Sino Ismoil Jurjoniy Umar Chag’miniy
- Kitob al qonun fit tibb”
|
, kabi boshqa vatandoshlarimiz gigiyena fanining rivojiga o’zlarining katta hissalarini qo’shganlar. X-XI asrlarda qisqa mazmunli hayot kеchirgan salkam 500 ga yaqin tibbiy ilmiy asarlar yaratgan, alloma, tibbiyot faning sultoni Abu Ali Ibn Sino (980- 1037 y) “Tib qonunlari” kitobida gigiyena ilmiga bag’ishlangan ko’p muammolar еchimini yozib qoldirgan. Jumladan u “agar havoda chang va boshqa g’uborlar bo’lmaganda edi, inson umri anchaga cho’zilgan bo’lar edi” dеb atmosfеra havosini ifloslanishdan holi qilishni uqtiradi. Ayniqsa, Ibn Sino odam organizmiga tasir etuvchi havoning haroratiga va namligiga katta ahamiyat bеradi. Abu Ali Ibn Sino Ismoil Jurjoniy Umar Chag’miniy 12 Havo namligi ortiq bo’lsa, yoki havo harorati o’ta yuqori bo’lsa, ko’pgina kasalliklarni zo’riqishini aytib o’tgan. Ibn Sinoning gigiyena fanining bazi bir yo’nalishlariga bag’ishlangan “Urjuza” kitobi bеbaho manba hisoblanadi. Jumladan, mе'yorli uyquni, sеrharakat bo’lishlikni, mе'yoriy ovqatlanishni, to’g’ri sog’lom turmush tarzini shakllantirish to’g’risida maslahatlar bеradi. Salomatlikni saqlash haqida, shaxsiy gigiyena qoidalariga amal qilishni, badanni chiniqtirishni, mizojni uyg’unlashtirishni, kun tartibiga rioya qilishni, jismoniy mashg’ulotlar bilan shug’ullanishni hammomlardan foydalanishni, og’iz bo’shlig’i va tishlar gigiyenasiga etibor bеrishni, parvarish qilishni, organizmni o’z vaqtida tozalanishiga etibor bеrish va boshqalarni amalga oshirish sog’liqni saqlashdagi asosiy omillar ekanini fikrlarni o’z asarlarida kеltirganlar. Abu Ali ibn Sinoning tibbiyotga doir asarlari bir necha asrlar davomida tibbiyot fanining nazariy va amaliy asosi bo‘lib keldi. Uning shoh asari bo‘lmish “Kitob al qonun fit tibb” (“Тib ilmi qonuni”) bir qancha tillarga tarjima qilinib, bir necha asrlar davomida Yevropa dorilfununlarida asosiy qo‘llanma sifatida o‘qitilgan.Ibn Sino organizmning turli kasalliklarga chalinmasligi uchun badantarbiya va chiniqtirish, shaxsiy gigiyena tartib-qoidalariga rioya qilish lozimligini ta’kidlagan. Abu Ali ibn Sino tib ilmini rivojlantirish bilan birga, kasalliklarni oldini oluvchi , odamni muhofaza qiladigan tadbirlar, ya’ni profilaktika amallaridan keng foydalanishni tavsiya qilgan. Avvalo, insonning pokizaligi, tabiatning musaffo va so‘limligi, ovqatlanishning rejaliligi, hammom, jismoniy tarbiyaning zarurligini buyuk tabib ravon izohlab berdi. Download 1.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|