O‘zbekiston respublikasi mudofaa vazirligi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent moliya instituti moliya fakulteti moliya va moliyaviy texnologiyalar yo’nalishi

- davlat ulushi bo‘lmagan banklar aktivlarining bank tizimi jami aktivlaridagi 
ulushini joriy 16 foizdan 2025 yil yakuniga qadar 60 foizgacha oshirish; 
- banklarning 
xususiy 
sektor 
oldidagi 
majburiyatlarining umumiy 
majburiyatlardagi ulushini joriy 28 foizdan 2025 yil yakuniga 70 foizgacha 
oshirish; 
- davlat ulushiga ega kamida uchta bank kapitaliga 2025 yilga qadar yetarli tajriba, 
bilim va obro‘ga ega kamida uchta strategik xorijiy investorlarni jalb qilish; 
- umumiy kreditlash hajmida nobank kredit tashkilotlarining ulushini joriy 0,35 
foizdan 2025 yil yakuniga qadar 4 foizgacha oshirish; 
- banklar depozitlarining majburiyatlariga nisbatini joriy 41 foizdan 2025 yil 
yakuniga qadar 50 foizga oshirish; 
- banklarning xorijiy valyutadagi majburiyatlarining jami majburiyatlardagi 
ulushini 
joriy 
58 
foizdan 2025 
yil 
yakuniga 
qadar 
40 
foizgacha 
kamaytirish rejalashtirilgan. 
Mamlakat bank-moliya sektori rivojlanish darajasi va barqarorligini baholash 
maqsadida 2024 yilning yakuniga qadar Xalqaro valyuta jamg‘armasi va Jahon 
bankining dasturi (FSAP) asosida moliyaviy sektor holatini baholash nazarda 
tutilmoqda. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

13 
II-BOB. 
O‘zbekistonda bank tizimini rivojlantirish 
istiqbollari 
 
Bankning istiqbollariga yo‘l ochish 
 
Markaziy bank raisi o‘rinbosari Abrorxo‘ja Turdaliyev O‘zbekiston bank tizimi 
holati haqida umumiy ma’lumot berib, uni rivojlantirishning istiqbolli bosqichlarini 
ma’lum qildi. Unga ko‘ra, dollarlashuv darajasini pasaytirish maqsadida Moliya 
vazirligi huzurida xedj-fond tashkil etilmoqda, valyuta kreditlarini jalb qilishda esa 
«ehtiyotkorlik siyosati» olib boriladi. 2025 yilda bank sektoridagi hukumat ulushini 
40 foizgacha kamaytirish rejalashtirilgan. 
O‘zbekiston Markaziy banki raisi o‘rinbosari Abrorxo‘ja Turdaliyev 26 noyabr kuni 
MDHga a’zo davlatlarning II Xalqaro moliya-bank forumida mamlakat bank tizimi 
haqidagi taqdimotini namoyish qildi. «Gazeta.uz» undagi asosiy fikrlarni keltirib 
o‘tadi. 
O‘zbekiston bank tizimida 33 ta bank, jumladan, 12 ta davlat ulushiga ega, 
shuningdek, 15 ta xususiy va 5 ta xorijiy banklar mavjud. 1 noyabr holatiga ko‘ra, 
banklar aktivlari 39 mlrd dollarni (419 trln so‘m) tashkil etib, ularning 82 foizi davlat 

---

14 
banklariga tegishli. Banklarning majburiyatlari 33 mlrd dollarga (352,6 trln so‘m) 
yetdi, shundan 40 foizini depozitlar tashkil etadi. 
Banklarning umumiy kapitali 6,2 mlrd dollar (66 trln so‘m) darajasida bo‘lib, 
shundan 81 foizi davlat banklari kapitaliga to‘g‘ri keladi. 

---

15 
Banklarning moliyaviy barqarorligiga to‘xtaladigan bo‘lsak, joriy yilning o‘tgan 
davrida risk darajasi yuqori bo‘lgan aktivlarning o‘sishi 21 foizga — 317 trln 
so‘mdan 383 trln so‘mga, jami kapitalining o‘sishi 14 foizga — 66 trln so‘mga yetdi. 
Kapitalning yetarlilik koeffitsiyenti 1,2 foizga tushib, 17,2 foizni tashkil etdi, 
bu minimal talablarga javob beradi», — dedi Abrorxo‘ja Turdaliyev. 
«Shu bilan birga, kapital zaxirasi 1,5 mlrd dollarni tashkil etadi, bu esa sof NPL 
(muammoli kreditlar)ni 1,6 barobarga qoplash yoki kredit portfelining 5 foizi 
miqdorida qo‘shimcha zaxiralar yaratish imkonini beradi», — dedi u. 

---

16 
1 noyabr holatiga banklarning kredit portfelidagi qoldiq 30 mlrd dollarga teng 
bo‘ldi. 10 oy davomida o‘rtacha 14 foizga o‘sish kuzatilgan, jismoniy shaxslarga 
berilgan kreditlar hajmi esa 22 foizga oshgan. 

---

17 

---

18 
Markaziy bank rahbari o‘rinbosarining so‘zlariga ko‘ra, O‘zbekiston bank 
tizimining likvidlik ko‘rsatkichi «yetarli darajada yaxshi». Xususan, qisqa muddatli 
likvidlik koeffitsiyenti (LCR) 167 foizga yetdi, bu eng kam tartibga solinadigan 
talabdan 67 foiz punktga yuqoridir. Uzoq muddatli likvidlik koeffitsiyenti 
(NSFR) — 113%, banklarning umumiy aktivlarida yuqori likvidli aktivlarning 
ulushi 15% ni tashkil qiladi. 
Abrorxo‘ja Turdaliyev O‘zbekiston banklarining rentabelligiga ham to‘xtaldi. 1 
noyabr holatiga bank sektorining sof foydasi 364 mln dollar darajasida qayd etildi, 
bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 12 foizga ko‘p hisoblanadi. 
Karantin cheklovlarining joriy etilishi va aholi daromadlarining pasayishi sharoitida 
O‘zbekiston Markaziy bankining asosiy vazifasi makroiqtisodiy barqarorlikni 
va butun bank tizimining uzluksiz ishlashini ta’minlashdan iborat bo‘ldi. 
Markaziy bank aholi va tadbirkorlik subyektlariga kreditlar muddatini uzaytirish 
uchun shart-sharoit yaratdi, kreditlar muddatini uzaytirish ta’sirini neytrallash 
va likvid resurslarni qisqartirish uchun banklarni zarur likvidlik bilan ta’minlash 
maqsadida pul-kredit siyosatining qisqa va uzoq muddatli vositalarini joriy etdi. 

---

19 
«Natijada kutilayotgan ijobiy natijalar bilan bir qatorda, muddatlarni uzaytirish 
amaliyoti kreditlar bo‘yicha to‘lov intizomining buzilishiga va kredit riskining 
oshishiga, muammoli kreditlarning ko‘payishiga olib keldi. Bu muammoli kreditlar 
o‘sishiga sabab bo‘lgan omillardan biri bo‘lganini aytgan bo‘lardim», — dedi 
Abrorxo‘ja Turdaliyev. 
Markaziy bank rahbari o‘rinbosarining aytishicha, NPL (muammoli kreditlar) yil 
boshidagi 2,1 foizdan iyul oxiriga kelib 6,2 foizga oshgan. 
Noyabr oyi boshida muammoli kreditlar ulushi 5,7 foiz yoki 1,7 mlrd dollarni tashkil 
qildi. Shu bilan birga, yuridik shaxslarning NPL ulushi yil boshidan buyon o‘sishda 
davom etmoqda. 

---

20 
Bugungi kunda banklarning kredit portfelining dollarlashuv darajasi 50 foiz, 
majburiyatlar 57 foiz darajasida bo‘lib, bu milliy valyuta kursining sezilarli darajada 
qadrsizlanishi bilan bank sektorining valyuta riski va zaifligining oshishiga olib 
keladi. 
Dollarlashuv darajasini pasaytirish maqsadida Moliya vazirligi huzurida xorijiy 
valyutadagi kreditlarni milliy valyutaga konvertatsiya qilish bo‘yicha maxsus xedj-
fond tashkil etilmoqda. Bundan tashqari, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ichki 
va tashqi risklarni hisobga olgan holda xorijdan so‘mdagi uzoq muddatli resurslarni 
jalb etish, shuningdek, xorijiy valyutadagi resurslarni jalb qilishda «ehtiyotkorlik 
siyosati»ni yuritish ko‘zda tutilgan. 
Ikki yil ichida O‘zbekistonda uchta raqamli bank (TBC Bank, Anor Bank, Apelsin 
Bank) va masofaviy moliyaviy xizmatlar ko‘rsatishga ixtisoslashgan 32 ta fintex-
kompaniyasi tashkil etildi. 
Tadbirkorlar o‘z to‘lovlarining 85 foizini masofadan turib amalga oshiradilar (2017 
yildan beri 7 barobarga o‘sgan). Sakkizta bank raqamli identifikatsiya 
mexanizmidan (Face ID) foydalanmoqda, qolganlari esa testlarni yakunlamoqda. 

---

21 
2025 yilda O‘zbekiston bank tizimidagi xususiy sektor ulushini hozirgi 18 foizdan 
60 foizga oshirish rejalashtirilmoqda. 
«Markaziy bank nazorat yukini yengillashtirish bo‘yicha o‘zining liberal siyosatini 
davom ettirish niyatida, bu tizimning moliyaviy barqarorligiga putur yetkazmagan 
holda progressiv bank sektorini shakllantirishga xizmat qiladi», — deya qayd etdi 
Markaziy bank rahbari o‘rinbosari.