O‘zbekiston Respublikasi oliy harbiy ta’lim muassasalarida o‘qishga nomzodlarni saralab olish va qabul qilish, kursantlarni o‘qishdan chetlashtirish va qayta tiklash tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida

2-§. Harbiy-professional yo‘naltirish
20. Ofitser kasbining mohiyatini va unga qo‘yiladigan talablarni ochib berish, yoshlarda harbiy kasbni ongli ravishda tanlash ko‘nikmasini shakllantirish, muayyan harbiy mutaxassislikni tanlashda ularga yordam berish harbiy-professional yo‘naltirishning asosiy maqsadi hisoblanadi.
21. Quyidagilar harbiy-professional yo‘naltirishning asosiy vazifalari hisoblanadi:
ofitserlar xizmatining ijtimoiy mazmuni va o‘ziga xosligini ochib berish, shu asosda yoshlarning ofitser — Vatan himoyachisi kasbining yuksak mas’uliyatini to‘g‘ri tushunishi va anglashiga erishish;
OHTMga kirishga qaror qilgan fuqaro yoshlar va harbiy xizmatchilarga ularning iste’dodi, qobiliyatlarini va shaxsiy fazilatlarini hisobga olgan holda harbiy mutaxassislikni tanlashda yordam berish;
OHTMga kiruvchi nomzodlarning ma’naviy va axloqiy fazilatlariga, psixologik xususiyatlariga, umumjismoniy va umumta’lim tayyorgarlik darajasiga, sog‘lig‘iga qo‘yiladigan talablarni tushuntirish;
OHTMga o‘qishga kirishga eng iqtidorli, har tomonlama barkamol, tayyorgarlik ko‘rgan va Vatanga sadoqatli yoshlarni jalb etish.
22. Harbiy-professional yo‘naltirish OHTMga o‘qishga kirgunga qadar yil davomida o‘tkaziladi va ushbu bosqichda:
o‘quvchi yoshlarning faxriylar, mas’ul vazirliklarning hududiy organlari, harbiy qism (muassasa) hamda OHTMning vakillari bilan uchrashuvlari va davra suhbatlari o‘tkaziladi. Bunda ularga ofitser kasbi, OHTMga tayyorgarlik ko‘rish va kirish tartibi to‘g‘risida tushuntirishlar beriladi;
mas’ul vazirliklarning hududiy organlari, mudofaa ishlari bo‘limlari va harbiy qismlarda (muassasalarda) OHTMga qabul qilish tartibi, o‘qishga kirishda beriladigan imtiyozlar, harbiy xizmatni o‘tashning o‘ziga xos xususiyatlarini aks ettiruvchi axborot-ma’lumotlar burchaklari tashkil etiladi.
23. Yoshlarni harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash harbiy-professional yo‘naltirishning asosi hisoblanadi. Harbiy-vatanparvarlik ruhida tarbiyalash doirasida ma’ruzalar o‘qiladi, suhbatlar o‘tkaziladi, O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari tizimidagi va davlat muzeylariga, harbiy qismlarga (muassasalarga), OHTMga ekskursiyalar uyushtiriladi hamda yoshlarni O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarini tashkil etish va rivojlantirish tarixi hamda OHTM bilan tanishtirishni nazarda tutuvchi boshqa tadbirlar o‘tkaziladi.
24. Nomzodlarda harbiy xizmatga qiziqishni shakllantirish va ofitser kasbi to‘g‘risida to‘g‘ri tasavvur hosil qilish ishlari tegishli ta’lim muassasalari, mahalliy harbiy boshqaruv organlari va jamoat birlashmalari bilan o‘zaro yaqin hamkorlikda, yoshlarni chaqiriqqacha tayyorlash o‘qituvchilarini faol jalb etgan holda mas’ul vazirliklar tomonidan amalga oshiriladi.
25. Yoshlarni harbiy-professional yo‘naltirish doirasida ularga kasbga doir maslahatlar beriladi, nomzodlarning shaxsiy fazilatlari, qiziqishlari va qobiliyatlarini hisobga olgan holda, harbiy kasbni tanlashda bevosita yordam ko‘rsatiladi.
Kasbga doir maslahatlar ta’lim muassasalarining yoshlarni chaqiriqqacha tayyorlash o‘qituvchilari tomonidan beriladi, tayyorlash jarayonida nomzodlarning shaxsiy fazilatlariga, qobiliyatlariga va OHTMda o‘qishga ma’naviy-psixologik tayyorgarlik darajasi baholanadi.
Maslahatlar berish jarayonida nomzodlarning xohish-istaklari va qobiliyatlari chuqur o‘rganiladi, ularning OHTMga kiruvchi shaxslarga qo‘yiladigan talablarga moslik darajasi aniqlanadi.
26. Harbiy xizmatchilarni OHTMga o‘qishga kirishga tayyorlash mas’ul vazirliklar hududiy organlarining boshliqlari, harbiy qismlar (muassasalar) komandirlari (boshliqlari) rahbarligida o‘tkaziladi.
27. Mas’ul vazirliklar joylarda harbiy-professional yo‘naltirish bo‘yicha ishlarning tashkil etilishi va o‘tkazilishini, OHTMning rasmiy veb-saytlarida ularning faoliyatini aks ettiruvchi materiallar vaqti-vaqti bilan yangilab turilishini nazorat qiladi hamda tegishli OHTMdagi ta’lim jarayoni, ularga kirish shartlari haqida ma’lumot berish maqsadida nashr etilgan bukletlar va plakatlar hududiy organlar hamda harbiy qismlarga (muassasalarga) yetkazilishini tashkil etadi.
28. OHTMga harbiy-professional yo‘naltirish sohasida quyidagi vazifalar yuklanadi:
OHTMdagi hayot, turmush va o‘qishning o‘ziga xos jihatlari to‘g‘risida plakat, buklet, film va videoroliklar shaklidagi axborot materiallarini tayyorlash hamda mas’ul vazirliklarning hududiy organlari va harbiy qismlarga (muassasalarga) tarqatish;
respublika va mahalliy ommaviy axborot vositalarida OHTM vakillarining chiqishlarini tashkil etish, OHTM to‘g‘risidagi filmlarni namoyish etish, ma’ruzalar va ochiq eshiklar kunlarini o‘tkazish;
harbiy stajirovkalar, ishlab chiqarish amaliyotlari, ta’tillar davrida OHTMdagi doimiy va o‘zgarib turuvchi tarkibning harbiy xizmatchilar va fuqaro yoshlar bilan uchrashuvlari va suhbatlarini o‘tkazish.
29. Harbiy qismlarga (muassasalarga) harbiy-professional yo‘naltirish sohasida quyidagi vazifalar yuklanadi:
ma’naviyat va ma’rifat markazlari, madaniyat markazlarida OHTMdagi hayot, OHTMga qabul qilish shartlari, muddatli harbiy xizmatni o‘tagan fuqarolarga va kontrakt bo‘yicha harbiy xizmatchilarga OHTMga kirishda beriladigan imtiyozlar, O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari qo‘shinlarida (qo‘shin turlarida) ofitserlar tarkibining harbiy xizmati xususiyati va o‘ziga xos jihatlarini aks ettiruvchi ko‘rgazmali, o‘quv-maslahat burchaklarini tashkil etish;
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari ofitserlar tarkibining harbiy xizmati, OHTMdagi ta’lim jarayoni to‘g‘risidagi filmlarni namoyish qilish, shuningdek, faxriylar va OHTMning vakillari bilan muntazam uchrashuvlar tashkil etish;
harbiy xizmatchilar bilan ofitser kasbi to‘g‘risida yakka tartibda tushuntirish suhbatlari o‘tkazish;
harbiy-professional yo‘naltirish bo‘yicha ishlar samaradorligini muntazam tahlil qilish;
OHTM bilan mustahkam aloqani yo‘lga qo‘yish.
30. Mas’ul vazirliklarning hududiy organlari hamda chaqiruvga qadar boshlang‘ich tayyorgarlik fani rahbarlari va o‘qituvchilari zimmasiga harbiy-professional yo‘naltirish sohasida quyidagi vazifalar yuklanadi:
fuqaro yoshlar orasidan OHTMga nomzodlarni saralab olish ishlarini tashkil etish, ularni ofitserlar tarkibiga qo‘yiladigan talablar bilan tanishtirish;
joylardagi ta’lim muassasalarining a’lochi bitiruvchilari bilan yig‘inlar, shuningdek, maqsadli targ‘ibot ishlarini tashkil etish;
OHTMda o‘qish uchun nomzodlarga qo‘yiladigan talablarni fuqaro yoshlarga yetkazish;
hokimliklar va jamoat tashkilotlarining vakillari ishtirokida ta’lim muassasalarining yoshlarni chaqiriqqacha tayyorlash, O‘zbekiston Respublikasi mudofaasiga ko‘maklashuvchi “Vatanparvar” tashkilotining o‘quv muassasalari o‘qituvchilari bilan harbiy-professional yo‘naltirish masalalari bo‘yicha har yilgi o‘quv-metodik yig‘inlar o‘tkazish;
harbiy-professional yo‘naltirish bo‘yicha ishlarni olib borishda ta’lim muassasalarining yoshlarni chaqiriqqacha tayyorlash o‘qituvchilariga yordam berish, ta’lim muassasalarini ofitserlik kasblariga bag‘ishlangan stendlar bilan jihozlash;
mas’ul vazirliklarning hududiy organlarida OHTMdagi hayotni aks ettiruvchi ko‘rgazma materiallarini, qabul qilish shartlari, muddatli harbiy xizmatni o‘tagan harbiy xizmatchilarga va kontrakt bo‘yicha harbiy xizmatchilarga OHTMga kirishda beriladigan imtiyozlar, O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari qo‘shinlarida (qo‘shin turlarida) ofitserlar tarkibida harbiy xizmatni o‘tashning xususiyati va o‘ziga xos jihatlari to‘g‘risida ma’lumot beruvchi o‘quv-maslahat burchaklarini tashkil etish;
o‘rta maxsus va boshlang‘ich professional ta’lim muassasalarida (tashkilotlarida) fuqaro yoshlarni harbiy-professional yo‘naltirish tadbirlarida mudofaa ishlari bo‘limlari vakillarining bevosita ishtirokini ta’minlash;
hokimliklar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmalari, akademik litseylar va kasb-hunar maktablari, jamoat tashkilotlari va mahalliy ommaviy axborot vositalari bilan harbiy-professional yo‘naltirish bo‘yicha mustahkam o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘yish;
fuqaro yoshlarning ma’naviyat va ma’rifat markazlariga, joylardagi tarixiy, harbiy-vatanparvarlik muzeylariga va O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Davlat muzeyiga, harbiy qismlar va muassasalarga tashrifini tashkil etish;
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari ofitserlar tarkibining harbiy xizmati, OHTMdagi hayot to‘g‘risidagi filmlarni namoyish qilish;
harbiy mutaxassislikni ongli ravishda tanlashda yoshlarga yordam berish.
31. Respublikaning muhandislik-texnik yo‘nalishlari mavjud bo‘lgan oliy ta’lim muassasalari, O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti va oliy tibbiy ta’lim muassasalari rektorlariga harbiy-professional yo‘naltirish sohasida quyidagi vazifalar yuklanadi:
talabalar orasidan OHTMga nomzodlarni tanlash va ofitserlik kasbining sharafli ekanligini targ‘ib etishga qaratilgan ishlarni tashkil etish;
oliy ta’lim muassasalarida o‘quv-maslahat burchaklari tashkil etish va harbiy xizmatchilar, ularning oila a’zolariga beriladigan imtiyozlar, harbiy xizmatning shartlari va o‘ziga xos jihatlarini aks ettiruvchi ko‘rgazmali tashviqot materiallarini joylashtirish;
muntazam ravishda OHTMga ekskursiyalar uyushtirish, OHTM kursantlari va oliy ta’lim muassasalari talabalari orasida davra suhbatlari, tanlovlar tashkil etish, ta’lim jarayonini tashkil etish bo‘yicha o‘zaro hamkorlik va tajriba almashinuvini yo‘lga qo‘yish.