O`zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona davlat universiteti fizika texnika fakulteti


Download 261,62 Kb.
bet14/14
Sana20.06.2023
Hajmi261,62 Kb.
#1634708
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Kenjaboyeva Muborakxon

Е1 M2
M1 Е2

Е1 M2
M1 Е2

M2 Е3
Е2 M3

Е3 M4
M3 Е4

M4 Е5
Е4 M5

Е5 M6
M5 Е6

Bu yerda boshlang‘ich va oxirgi juftliklar o‘zgarsa-ha, o‘zgarmasa-yo‘q. Harakat miqdori momentining saqlanishi spinlari noldan spini nol holatga Ib=I0=0 o‘tishni taqiqlaydi.


Spin va juftlik bo‘yicha tanlash qoidasidan tashqari, izotopik spin bo‘yicha ham quyidagi tanlash qoidasi bajarilishi kerak
va
Agar yadro o‘yg‘ongan holati spini asosiy holatining spinidan ancha farq kilsa (|I1-I2|3) unda o‘yg‘ongan holatning o‘rtacha yashash vaqti ancha katta bo‘ladi. Ba’zi bir xollarda, o‘yg‘onish energiyasi kichik bo‘lganda, bu davr sekundlar, kunlar va hattoki yillar bilan o‘lchanadi. Katta yashash vaqtiga ega bo‘lgan o‘yg‘ongan holatlar metastabil holatlar deyiladi. Tarkibi bir xil bo‘lgan, lekin har xil yashash vaqtiga ega bo‘lgan o‘yg‘ongan holatlarda tura oladigan yadrolar izomer yadrolar deyiladi. Energiyalar bir-biriga juda yaqin, lekin kvant sonlari (spinlari, juftligi) katta farq qiluvchi holatlarga izomer holatlar deyiladi. Izomer yadrolar bo‘lishligini qobiqli model yaxshi tushuntiradi.
Masalan 115In izomer holatli yadroga misol bo‘ladi (26-rasm). 115In yadro asosiy holati g9/2-birinchi o‘yg‘ongan holati P1/2, energiyasi 0,335 MeV.

26-rasm

Bu holatlar spinlari ayirmasi I=4 ga juftliklari o‘zgargan eng kichik M4 o‘tish bo‘ladi. Bu gamma o‘tishlar spin va juftlik o‘zgarishiga ko‘ra taqiqlangan, shuning uchun bu holat o‘rtacha yashash vaqti katta =14,4 soat.



        1. Mo‘minov T.M., Xoliqulov A.B., Xushmurodov Sh.X. Atom yadrosi va zarralar fizikasi. Oliy o‘quv yurtlarining fizik bakalavr ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun o‘quv qo‘llanma. Toshkent-2009. 82-101-betlar.

        2. R.B.Bekjonov. Atom yadrosi va zarralar fizikasi. T.1995. 128-182 betlar.

        3. Muminov T.M.,Xoliqulov A.B.,Xushmurodov Sh.X. Atom yadrosi va zarralar fizikasi maruzalar matini Samarqand, 2001.

        4. Ю.М.Широков, Н.П.Юдин. Ядерная физика. М.1980. 230-252 bet.

        5. K.T.Teshaboyev. Yadro va elementar zarralar fizikasi. T.1992.88-103 betlar.

        6. К.Н.Мухин. Экспериментальная ядерная физика. T.1, М.1974.206-242 с.

        7. П.Е.Калпаков. Основы ядерной физики. М.1969, 234-248с.

        8. Д.С.Сивухин. Общий курс физики. ч.2.М.1989.87-104 с.



Download 261,62 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling